Nasıl Bir Ayakkabı Almalıyım?

Bir insan, ömrü boyunca ortalama binlerce kilometre yol yürür. Ne yazık ki birçok insan uygunsuz ayakkabı kullanımı nedeniyle problem yaşamaktadır.

Ayakkabının çok sıkı, çok bol, yetersiz iç desteği sahip olması, uzun dönmede ayak, ayak bileği, diz, kalça, omurga eklemlerinde dengesizlik ve sorunlara yol çar.

Bu sorunlar günlük aktivite, spor veya hobilerimizin kısıtlanmasına veya yapmamıza engel olur. Ayak ile ilgili birçok sorun aslında ayakkabının icadıyla başlamıştır. Ayakkabının ortopedik olması çok önemlidir. Aşağıdaki makale size yaşamınızda, nasıl bir ayakkabı almayım sorusunun cevabını vermeye çalışacaktır.

Ayakkabı Tipleri

Çocuk Ayakkabıları

Bebeklik döneminde çocuğun ayakkabıya ihtiyacı yoktur. Soğuktan ve kirden korumak için patik veya çorap yeterlidir. Çocuk yürümeye başlayınca ev içinde patiksi bol deri pabuçlar yeterlidir. Ev dışında ise yaralanmalardan korumak için yine bol patiksi bir ayakkabı uygundur. Mümkünse 2,5 yaşına kadar ayakkabı kullanmamalıdır. Vücutta gelişimini en son tamamlayan ayaktır. Gelişim tamamlana kadar ayaklar özgür bırakılmalıdır. Çocuk yere temas ettikçe ayak parmak kasları güçlenecektir.

          Çocuğunuza ilk ayakkabıyı alırken;

• Uzmanlaşmış bir mağazadan ayakkabı alın.
• Yumuşak tabanlı ve geniş taraklı bir spor ayakkabı iyi bir tercihtir. Bu tarz ayakkabılar ayak ve ayak bilek kasları ile bağlarının dengeli ve istikrarlı gelişimini sağlarlar.
• Ayakkabının çatı ve burun kısmı geniş olmalıdır. Çocukların ayak numaraları 6 ayda bir değişir. Burun kısmı geniş ve uzun olmasında fayda var.
• Çocuk ayak gelişimi hızlıdır. Eğer çok sık ayakkabısını çıkarmak istiyorsa artık ayakkabı dar geliyor olabilir.

Bayan Ayakkabıları

Günümüz mağazalarında, bayanlar için çok çeşitli, rahat ayakkabılar mevcuttur.

Dar ve yüksek topuklu ayakkabılar, bunyon, diz ve bel ağrısına yol açar. Topuk yüksekliği 5 cm den fazla olmamalıdır. Yüksek topuklu ayakkabılar özellikle sivri uçlular, ayak önünde ve tabanında ciddi basınç oluştururlar.

Eğer yüksek topuklu giymek zorundaysanız ön ayak tabanını alttan destekleyecek padler koymalısınız.

Erkek Ayakkabıları

Erkek ayakkabıları genellikle ortopedik üretilmektedir. Deri, yumuşak tabanlı ve dayanıklıdır. Eğer uzun mesafe yürüyecekseniz daha yumuşak, topuk kısmı öne göre yüksek olmasına dikkat edilmelidir.

Sandaletler

Sıcak havalarda tercih edilse de genel olarak sağlıklı değildir. Yinede kullanılacaksa ayak sırtından ve ayak bileğinde kavrayan kemerleri fit olmalıdır. Rafting için tasarlananlar tercih edilebilir.

Kayık Tabanlı Ayakkabılar

Yeni eğilim bir ayakkabı olup yürürken tabana binen yükü sabit noktalara değil , sürekli farklı noktalara dağıtmakta olup topuk ağrısını azaltmaktadır. Ayrıca ayak bilek, diz ve kalça balans ayarlı yürüyüşü sağlamaktadır.

     Ayakkabı Alırken Öneriler

• Ayakkabı ayağınızı şekline uyumlu olmalıdır. Dar, sıkı, sert taban ayakkabı kullanmayın.
• Uzun süre yürüyüş ve ayakta kalışlarınıza karşılık vermelidir.
• Ayakkabı alırken akşam alın çünkü gün sonuna doğru ayaklarınız %10 kadar genişlemiş olmaktadır.
• He yıl ayak büyüklüğünüzü test edin, kilosal değişimler ayak numaralarında değişiklik yapabilir.
• Ayakkabı ucu ile en uzun parmak arasında 1 cm'lik boşluk olmalıdır. Çok uzun olursa ayakta kayma ve yara oluşabilir.
• Alırken giyin ve farklı zeminlerde test edin
• Pahalı ayakkabıdan ziyade ayağınıza uygun olan ayakkabıyı almalısınız. İyi bir ayakkabı ayağınız için iyi bir yatırımdır.

        Ayakkabıların Yapısı

Bir ayakkabı hangi kısımlardan oluştuğunu bilmek, ayakkabı alırken sizin için en uygun ayakkabıyı tanımlamanıza yardımcı olacaktır.

Ayakkabının sağlamlığı yapıldığı malzemeye bağlıdır. Deri olmasına dikkat edin. Diğer malzemeler genellikle şeklini kaybeder.

Tüm ayakkabılar alt ve üst diye iki bölümden oluşur. Üst bölüm; Burun, topuk konturu ve tarak kalıbından oluşur. Alt bölüm ise; Astar, orta taban, tabanlık ve topukluktan oluşur.

• Burun kısmı; kare veya yuvarlak geniş olmalıdır. Parmaklar rahat etmelidir.
• Tarak kalıbı; fit olmalı sıkı olursa ayakta uyuşma, geniş olursa ayakkabıda kayma yapar.
• Topuk konturu; yumuşak ve kavramalıdır. Sert olursa yara yapar.
• İç astar; Ayakkabının içine yerleştirilir. Ayakkabının içinde iç kalıbı daraltmamalıdır.
• Orta Tabanlık; Yumuşak malzemeden, elastiki kıvamda olmalıdır. İç astar ile dış taban arasına yerleştirilir.
• Dış Tabanlık; Genellikle deri, şişmiş kauçuktan yapılır. Dayanıklı olmalıdır. Ayağınıza uygun olup olmadığını giyerek ve basarak kontrol edin.

Doç.Dr.Tahir Mutlu DUYMUŞ

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Key Words : Sağlıklı Ayakkabılar,  Ayak Problemleri, Ayakkabı Yapısı,  Ayakkabı Tipleri