Diz

Diz insan vucudunun en büyük eklemi olup menteşe tipi bir eklemdir.  2017 yılında yaklaşık 1890 hasta üzerine yaptığımız çalışmada polikliniğe gelen hastaların %24.8 diz şikayetleri nedeniyle başvurduğu görülmüştür (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28251069/ ).  Bu bölümde birçok diz hastalıklarının klinik belirtileri, tanısı ve tedavisi hakkında bilgiye ulaşacaksınız. Hastalıklar hakkındaki makaleye geçmeden önce normal bir diz anatomisi hakkında bilgi almanızı tavsiye ederim.

Diz Anatomisi, Yapısı ve Hangi Kemik ve Bağlardan Oluşur?

Diz eklemi 3 kemik ve ana hatları ile 4 adet bağdan oluşur. Parentez için de tıbbi isimleri ile birlikte verilmiştir. Şöyleki;

Kemikler; 

• Kaval Kemiği  ( Tibia)
• Uyluk Kemiği ( Femur )
• Diz Kapağı ( Patella ) 

Bağlar ;

• İç Yan Bağ  ( Medial Collateral Ligament - MCL )
• Dış Yan Bağ  ( Lateral Collateral Ligament - LCL ) 
• Ön Çapraz Bağ  (Anterior Cruciat Ligament - ACL)
• Arka Çapraz Bağ  (Posterior Cruciat Ligament - PCL)

Menisküsler; 

• İç Menüsküs (Dış Menüsküs)
• Dış Menüsküs ( Lateral Menüsküs)

Kıkırdak Doku ; 

Kaval, uyluk ve diz kapağı eklem yüzeylerini kaplayan beyaz dokudur. 

Diğer Dokular ise;

Diz eklemini oluşturan diğer yapılar ise diz kapağına bağlı pateller ve quadriceps tendonları ile eklem kapsülüdür.

Diz Ekleminde Yer Alan Menisküs Yapısı ve Görevi Nedir? 

Diz ekleminde iki adet menüsküs vardır. İç ve dış menisküs C şeklinde veya hilal şeklindedir. Fibokartilaj yapıda olup yumuşak-sert kıvamdadır. Diz eklemine gelen yükleri şok absorbsiyon mekanizması ile emerek eklem yüzeyindeki kıkırdaklara binen yükü azaltırlar. Ayrıca yumuşak yürüme ve eklemde kayganlık sağlamaktadır. Olmaması durumunda kıkırdaklarda ciddi düzeyde aşınma ve kireçlenme gelişir.

Diz Ekleminde Kıkırdak Doku Yapısı Nasıldır?

Eklem kıkırdağı hyalin kıkırdak yapısındadır. Bu tabakada kondrosit isimli kıkırdak hücreleri vardır. Bol miktarda tip 2 kollejen içerir. Eklemin yumuşaması, kayganlığı ve gelen yüklerin emilmesine yardımcı olur.

Diz Eklemi Ne Tür Bir Eklemdir? 

Diz eklemi menteşe tipi bir eklem olup sadece fleksiyon -bükülme- ve ekstansiyon -uzatma- kabiliyeti vardır. Kendi ekseni etrafında dönme ve rotasyon kabiliyeti yoktur. Rotasyona zorlanması halinde menisküs ve bağlarda yırtık oluşabilir.

Dizde En Sık Görülen Şikayetler Nelerdir?

• Diz Ağrısı
• Diz Şişmesi
• Diz Kilitlenmesi
• Diz Sertliği
• Dizde Güvensizlik
  
• Dizde Yanma 
• Dizde Hareket Kısıtlılığı
• Dizden Çıtırtı, Krepitasyon veya Klik Seslerinin Gelmesi
• Dizde Kızarıklık