Diz Kireçlenmesi

Diz kireçlenmesi ayrıca Gonartroz,Osteoartrit veya Artrit  olarak isimlendirilmektedir.

Diz eklemini etkileyen üç temel artrit türü vardır;

• Osteoartrit

En sık görülen tiptir. Eklem kıkırdağını yavaş yavaş aşındıran dejeneratif bir hastalıktır. En sık orta ve ileri yaş insanları etkiler.

• Romatoid Artrit

Eklem kıkırdağında hasar meydana getiren inflamatuar bir hastalıktır. Her hangi bir yaşta görülebilir ve genellikle birçok eklemi etkiler.

• Postravmatik Artrit

Postravmatik artrit diz yaralanması sonrası ortaya çıkar. Bu tip artrit osteoartrite benzer, menisküs ve bağ yaralanması sonrası ortaya çıkar.

Ağrı başlangıçta hafif olarak başlar ve aşınmanın artışıyla giderek artış gösterir. Eklem şiş ve hareketleri kısıtlıdır. Dizi bükmek ve ya uzatmak zor olabilir.

Aktivite ile merdiven çıkma, yürüme ve ya dizi bükme faaliyetlerinde ağrıda artış olur. Dizde kilitlenme ve güçsüzlük ve burkulma hissi olur.
Bazı hastalar hava değişiklikleri ile ağrının derecesinin etkilendiğini gösterir.

Muayene ve Teşhis

Doktorunuz dizinizde eklem hareket açıklığı, yürüyüş, şekil bozukluğu ve eklemde şişme olup olmadığına bakacaktır.
Röntgen genellikle eklem aralığındaki daralmayı gösterir ve yeterlidir. MR genellikle diğer hastalıkların ayırıcı tanısında istenebilir.
Aşağıdaki röntgende solda normal bir diz, sağda ise ileri düzeyde kireçlenmiş bir diz görülmektedir;

Diz Kireçlenmesinin Tedavisi

1-Cerrahi Dışı Tedavi

Eğer dizinizde kireçlenme varsa, tedavi seçenekleri çok geniş olup kişiden kişiye göre değişmektedir. Tedavi seçimine siz ve doktorunuz ortak olarak karar vereceksinizdir.
Tedavinin amacı ağrıyı azaltmak, diz fonksiyonlarını azaltmaktır. Hasta memnuniyeti temel esastır.
Kireçlemenin erken evrelerinde cerrahi olmayan yöntemler kullanılır;
Egzersiz, destekleyici cihazlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve diğerleri diye, dört ana başlıktan oluşur cerrahi dışı tedavi yöntemleri;

• Hayat tarzını değiştirme; durumu kötüleştiren merdiven çıkma, bisiklete binme dizi bükerek yapılan işleri kısıtlamak gerekir. Hepsi olmasa da çoğu hasta kilolu olup kilo vermeleri sağlanmalıdır. Kilo vererek dize binen yükü ve stresi azaltılmalıdır. Kilo vermeye önce diyet programı ile başlanmalıdır.
• Egzersiz; Diz çevresi bağ ve kas gücünü artırmak hedeflenir.
• Destekleyici cihazlar; Baston, dizlikler geçici rahatlama sağlayabilir.
• Diğer Metotlar; Sıcak- Soğuk uygulamaları, elastik bandaj, diz içi kıkırdak iğneleri geçici rahatlamalar sağlayabilir

2-İlaç Tedavileri

Birçok ilaç tedavisi çeşidi vardır fakat her hastada aynı yanıt alınamamaktadır. Sizin durumunuza göre doktorunuz bir tercih yapacaktır.

1. Anti inflamatuar ilaçlar; Bu tür ağrı kesiciler genellikle ilk tercihtir. Şişlik ve ağrıyı azaltması beklenir. Fakat bu ilaçları hayat boyu kullanmak bazı yan etkilere yol açabilir.
2. Hidrolize Kollejen, Vitamin, Omega gibi takviyeler;  Erken dönme kireçlenmelerde faydalı olabilirler. Bu ilaçlar takviye gıdalar olarak geçmekte olup bazı hastalıklarda hekim önerisiyle kullanılabilir. Bu maddeler mobiliteyi artırır ağrıyı ise azaltmaktadır. Bu katkı maddelerinden etki almak için en az 2-3 ay devamlı kullanmak gerekir.

• Kortikosteroidler ; Güçlü anti inflamatuar ilaçlardır ve diz içine enjekte edilirler. Bunlar orta ve şiddetli ağrılarda verilir. Şişlik varsa çok faydalı olabilirler. Bu ilaçlar kısıtlı sayıda uygulanmalıdır. Bazı riskleri de beraberinde barındırır; Enfeksiyon ve kıkırdak hasarı artışı
• Ozon Tedavisi 
• Viskosüplementasyon-Diz İçi Kıkırdak İğneleri- ; suni kıkırdak sıvıları dize enjekte edilebilir bir nevi diz ekleminde kayganlığı artırarak sürtünme ve aşınmayı azaltarak, ağrıda azalma, hareketlerde artış olabilir.

3-Alternatif Tedaviler

Akupunktur kesin çözüm olmayıp geçici rahatlama sağlayabilir.

4-Cerrahi Tedaviler

Eğer medikal tedaviye yanıt vermiyorsa cerrahi planlama yapılır.Seçenekler arasında;

Artroskopi ile diz içi eklem temizliği...
Eklem uyumu ve yük binen alanı değiştirmek için kemik osteotomiler
Total diz protezi veya parsiyel diz protezi ameliyatı yapmak gerekebilir

Bazı travma sonrası oluşan kıkırdak kayıplarında kıkırdak nakli düşünülebilir.

Doç.Dr.Tahir Mutlu DUYMUŞ  

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Key Words : Diz kireçlenmesi, Diz ağrısı,Diz kireçlenmesine ne iyi gelir? Ameliyat Şart mı?