Menisküs diz ekleminde, uyluk ve kaval kemikleri arasında yerleşik fibrokatilojenöz yapıya sahip anatomik yapılardır. İç (medial menisküs) ve dış (lateral menisküs) olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Menisküs, dize binen yükün iletimini, eklemde yağlamayı, şok emme ve eklem stabilitesini sağlamakla sorumlu yapılar olarak görülmektedir. Diz eklemi hereketi sırasında ön-arka eksende ortalama 1 cm lik hareket mesafesine sahip mobil ve hareketli yapılardır. Çevresel olarak eklem kapsülüne yapışırlar ve bu noktalardan aldıkları kan damarları ile beslenirler. Kapsüle yakın yırtıkların iyileşme olasılıkları bu nedenle yüksektir. Kırmızı alan olarak isimlendirilirler.
Diz vücudumun en büyük eklemi ve en karmaşık eklemlerden biridir. Diz bir çok yapıyı içinde barındırır. Bu yapılar bazen istem dışı olarak zarar görebilir.Menisküs yırtıkları diz de en sık görülen yaralanmalardır. Sporcular, özellikle futbol gibi kontak sporlarında menisküs yırtılma açısından risk altındadır. Ancak herhangi bir yaşta herkeste menisküs yırtığı olabilir. Dizini tam bükerek çalışanlarda mesleki açıdan risk altındadırlar. Uyluk ile Kaval kemikleri arasında şok emici vazifeleri olan iki adet yarımay şeklinde kıkırdak yapılı menisküs isimli yapılar vardır. Menisküsler sert ve lastiksi yapıdadırlar.Adeta bir arabanın amortisörü vazifesine sahiptirler
Menisküs Yırtığı Nedir?
Menisküs yırtıkları farklı şekillerde olabilir. Yırtığın görünüş şekline göre isimlendirilir. En yaygın görülenleri, boylamasına, kova sapı, enlemesine, kanat tipi veya kompleks yırtıklardır.
Spor yaralanmaları ile birlikte olan menisküs yırtıklarında ön çapraz bağ yırtıkları eşlik edebilir.
Menisküsünüz yırtıldığında bir "pop" sesi alabilirsiniz.
Birçok insan veya bazı sporcular yırtık menisküsleri ile oynamaya veya günlük aktivitelerine devam ederler. Bu hastalarda, ikinci ve ya üçüncü günlerinde diz sertleşir, takılır ve şişkin hale gelebilir. Menisküs yırtıklarında en sık görülen belirtiler;
Tedavi edilmezse yırtık parça diz arasına sürüklenir, kilitlenme ve ya kaymaya sebep olabilir.
Klinik belirtiler ve hasta hikâyesi alındıktan sonra muayene önemlidir. Diz eklem hattında hassasiyete bakılacaktır. Hassasiyet yırtılma için genellikle bir sinyaldir. Menisküs için ana muayene McMurray testidir. Dizinizi önce bükecek ve sonra düzeltirken döndürme yapacaktır. Eğer menisküs yırtığına sahipseniz bu hareket sırasında click sesi ve ya hassasiyet oluşabilir.
Bazı değişik diz problemlerinde de aynı bulgulara yol açtığından ayırıcı tanı ve teşhis için Röntgen ve MR çekilmesi önerilebilir.
Röntgen menisküs yırtıkların göstermez fakat eklem kireçlenmesi ve kemik patolojileri hakkında bilgi verir. MR ise menisküs yırtıklarının tanısında altın standarttır.
Tedavi ameliyat dışı yöntemler ve ameliyat ile tedavi şeklinde ikiye ayrılır. Yırtığın tipine, boyuna ve konumuma göre tedaviye karar verilicektir.
Eğer yırtık küçük ve dış kenar da ise cerrahi gerekmeyebilir. Takiplerde ağrılar devam etmezse cerrahiye ihtiyaç yoktur.
RICE protokolü çoğu sportif yaralanmalarda etkilidir;
Eğer şikâyetleriniz devam ediyorsa cerrahi tedavi önerebilir. Cerrahi artroskopi olarak yapılır. Prosedür; Bu ameliyat, bir kamera yardımıyla kapalı olarak yapılır. Diz açılmaz ve kanama olmaz. Gelişmiş özel el aletleriyle menisküs yırtıkları tamir ve ya temizlenir. Menisküs yırtıkları cerrahi olarak iki şekilde tedavi edilir. Tamir edilenler ve tamir edilemeyenler şeklinde ikiye ayrılır.
Tamir edilenler özel dikiş tekniği ile dikilir. Tamir edilemeyenler ise menisektomi işlemi ile temizlenir.Menisküslerin dış üçte biri kanlamadan zengin kırmızı alan olarak isimlendirildiğinden özel dikiş tekniği ile cerrahi tamir planlaması yapılır. Buna karşın menisküs iç üçte biri ise kan kaynağından mahrumdur ve beyaz bölge olarak isimlendirilir. İyileşme potansiyelleri yoktur. Komleks, flep, kanat ve boynuz tipi yırtıklar menisektomi ile kesilerek eklem içinden temizlenirler. Tedavi planlamasında yaş, aktivite seviyesi ve ilişkili yaralanmalarda etkili faktörlerdir.
Ameliyat sonrası kısa bir süre diziniz bir dizlik içinde hareketsiz kalması gerekebilir. İyileşme tamamlandığında iyileştirme egzersizleri verilecektir. Eklem hareket açıklığını artırma ve sonra güçlendirme egzersizleri verilecektir. Fizik tedavi önerebilir ama genellikle evde verilen egzersizler yeterlidir. Evde yapılacak egzersizler artroskopi makalesinin sonlarında vardır. Tıklayınız...
Menisküs yırtıkları son derece yaygın olarak görülür. Doğru tanı, tedavi ve rehabilitasyon ile hastalar genellikle eski yaşamlarına kusursuz geri dönerler.
Dejeneratif menisküs kireçlenmeye bağlı menisküslerin zamanla yapısal olarak bozulmasıdır. Normal menisküs artroskopik olarak sağ resimde görülmektedir.
Normal menisküs beyaz-krem rengi, elastik, düzgün, parlak yüzeyli olup köşeleri ve kenarları nettir.
Dejeneratif menisküs, yapısı sert, elastikiyetini yitirmiş, rengi ve kıvamında bozulmaların olduğu saçaklı bir görünüme sahiptir. Kireçlenme ve yaşlanma ile birlikte menisküs yapsında meydana gelen kronik bozulmalardır. Artroskopik olarak 5 tipi ayrılır:
Tip 1: Meniskozis olarak isimlendirilir. Menisküs bütünlüğü korunmuş fakat rengi ve yapısında bozulma vardır. Menisküs yapısında birçok küçük yırtıklar ve saçaklanmalar vardır. Menisküs bütünlüğü korunmuş ve instabilite yoktur.
Tip 2 Meniskokalsinozis olarak isimlendirilir. Menisküs yapısında kalsiyum çöküntüleri vardır.
Tip 3 Horizantal klavaj yırtıkları vardır.
Tip 4 kendi içinde 4a ve 4b diye ikiye ayrılır. 4A da radial yırtıklar mevcut iken 4b flap yani kanat tipi yırtıklar vardır.
Tip 5 son evre olup ciddi kireçlenme vakalarında menisküsde gövde kayıplarının olduğu ileri gonartroz hastalardır. Kompleks yırtıklar mevcuttur.
Evre 1: sadece menisküs için değişiklik olup yırtık yoktur.
Evre 2: horizantal değişikler vardır ve yırtık öncesi bir evredir.
Evre 3 : menisküsün alt yüzeyine uzanan yırtıklar meydana gelmiştir.
Key Words :Menisküs Yırtığı, Futbol, Menisküs Yırtıkları, Ameliyat Şart mı? Diz Ağrısı, Menisküs Yırtığı, Futbol, Diz Ağrısı ,Dizimde Takılma,Menisküs Yırtıkları, Ameliyat Şart mı? Dejeneratif Menisküs Yırtığı, Futbol, Menisküs Yırtıkları, Ameliyat Şart mı?, Diz Ağrısı