Diz Artroskopisi

Atro eklem skopi ise görüntüleme demektir. Artroskopi ise eklemi görüntüleme anlamı taşır. Artroskopi, ortopedi cerrahisinde en sık yapılan ameliyattır. Küçük bir kamera ile eklem içi dokular değerlendirilir. Bu yöntem ile eklem içi yapılar hakkında çok açık ve net bilgiler verir. Hem teşhis hemde tedavide çok faydalıdır.

Teknik olarak yüksek çözünürlüklü bir kamera ve monitör kullanılır. Bunlar ve diğer yardımcı enstrümanlar artroskopi denilen sistemi oluşturur ve diz problemlerinin tedavisinde çok efektiftir. 

Diz Artroskopisi Nedir? Nasıl Yapılır?

Artroskopi diz kapağı kenarından çok küçük bir giriş ile yapılır. Diz içine bu küçük girişten kamera yerleştirir ve televizyon monitöründen görüntü alır ve bu ekrandan diz içi tüm anatomik yapılar (menisküs, ön çapraz bağ, arka çapraz bağ, eklem yüzeyleri vs tüm yapılar) çok detaylı incelenir. Bu sistem ile tüm hasarlı yapıları tamir edebilir ve ortadan kaldırabilir. Bu işlemler için diz kapağının diğer yanından ikinci bir küçük giriş yapılır. Genelde sadece 2 noktadan girilir. İhtiyaç halinde 3. girişte olabilir. Giriş delikleri kalem genişliğinde olup tek dikiş ile kapatılabilecek boyuttadır.

Artroskopi Öncesi Hazırlık Yapılır Mı?

Artroskopiye karar verildiyse ameliyat öncesi hastayı genel sağlık yönünden değerlendirip anesteziye hazırlık yapılır. Ameliyat öncesi hekiminize mevcut sistemik hastalıklarınız ve kullandığınız ilaçlar hakkında bilgi vermelisiniz. Artroskopi öncesi rutin olarak,  kan değerlerini görmek için kan tetkiki ve kalp grafileri yaptırılabilir. 

Hastanede Kalış Süresi Nedir?

Tüm artroskopik diz cerrahileri, günübirlik ayaktan hastalardır. Hastalar genellikle aynı gün taburcu olabilmekte veya bir gece hastanede kalabilmektedir.

Ameliyat Öncesi Hastaneye Geliş

Genellikle ameliyat sabahı hastaneye gelinir ve gecesinden herhangi bir şey yenilip içilmez. Ameliyat öğleden sonra olacak ise öğlende doğruda yatış yapılabilir. 

Diz Artroskopisinde Hangi Tür Anestezi Uygulanır?

İlk ameliyatınızsa anestezi ekibi sizinle konuşacaktır. Genellikle bölgesel (spinal-bel altı) anestezi uygulanmakta olup nadiren genel anestezi kullanılır. Fakat sizin için en uygun yönteme anestezi doktoru karar verecektir. Bel altı ameliyatlarda hasta uyanık olduğundan, ameliyatını monitörden izleme imkânı olabilmektedir. 

Diz Artroskopisinde Cerrahi Prosedür Nedir?

Hekim anestezi altında dizinize turnike uyguladıktan sonra diz bölgesini steril solüsyonlarla temizler. Diz kapağınızın alt dış kenarında çok küçük bir kesi ile diz içine kamera yerleştirir.

Bu kamera ile tüm yapılar değerlendirilir ve bir problem varsa diz kapağının alt ve iç kenarından ikinci bir küçük giriş ile mini enstrümanlar kullanarak tamir ve tedavilerini gerçekleştirir. Bu enstrümanlar; makas çeşitleri, motorize tıraşlama makinesi, lazer vs... gibi işleme göre çok çeşitlidir.

Dİz Artroskopi En Sık Hangi Tedaviler içim Kullanılır?

• Yırtık menisküslerin tamir ve ortadan kaldırılması

• Yırtık ön çapraz bağ tamirleri
• Hasarlı eklem kıkırdak tıraşlamaları ve kıkırdak nakilleri
• Eklem içi serbest kıkırdak ve kemik parçalarının alınması
• İltihabi sinavial dokuların ortadan kaldırılması
• Gergin bağların gevşetilmesi vs...

Ameliyat Sonrası İyileşme Dönemi

Bu ameliyat kapalı bir ameliyattır ve açık diz ameliyatlarına göre iyileşme hızlıdır. Uyumlu hastalarda ise çok hızlıdır. Eve dönüşte hekiminizin size verdiği öneriler uymak çok önemlidir. Özellikle dikkat edilmesi gereken hususlar;

• Şişme

Cerrahi sonrası birkaç gün bacağınızı mümkün mertebe yastıkla destekleyip düz ve yüksekte tutun, ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olması için sıklıkla bandajın üstünden buz uygulayın.

• Yara Bakımı

Hastaneden ayrılırken pansumanlar yapılır ve bandajla taburcu edilirsiniz. Genellikle çok az dikiş olu , dikişler alınmadan yara yeri ıslatılmamalıdır. 3-4 günde bir pansuman ve 10-15 sonra kontrolde dikişler alınır. Zaruri durumlarda hekim izin verirse özel su geçirmez geniş yara bandları ile çok kısa süreli duş alınabilir. (cerrahiden 5 gün sonra)

• Ayağa Kalkma ve Bacağa Yük Verme

Artroskopi sonrası bir çok hasta koltuk altı değnek veya yardımcı cihazlar ile ayağa kalkabilir. Hekiminiz ne zaman tam yük vereceğinizi söyleyecektir.

• Araba Kullanma

Kullanmadan önce hekiminizle görüşün ve bu durum birçok faktöre bağlıdır;

• Ameliyat olan dize
• Arabanın otomatik olup olmamasına
• Ameliyat prosedürüne
• Ağrı seviyesi
• Narkotik ağrı kesici kullanıp kullanmadığınıza
• Dizinizi kontrol kabiliyetinize

Fakat hastalar genellikle 1 ile 3 hafta arasında araba kullanabilir hale gelirler.

Ameliyat Sonrası İlaç Tedavisi

• Ağrı kesici ve antibiyotik verilir
• Fizik Tedavi ve Egzersiz

Ameliyat sonrası diz eklem hareket açıklığını artırmak için kas güçlendirici ve kuvvetlendirici egzersiz verilir. Uyumlu egzersiz çok önemlidir ve ameliyatın başarısına direk etkisi vardır.

Diz Artroskopisinin Komplikasyonları ve Faydalı Bilgiler

Tüm cerrahilerde olduğu gibi artroskopide bir takım riskler vardır ve bunların görülme olasılığı düşüktür ve tedavi edilebilirler.

• Enfeksiyon
• Hematom

Diz Artroskopisinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Eğer dizinizde ameliyat sonrası aşağıdaki durumlar görülürse kısa sürede hekiminize başvurun;

• Ateşlenme
• Diz çevresinde kalıcı ve artış gösteren kızarıklık ve ısı
• Akıntı
• Kalıcı ve artan ağrı
• Ciddi şişme
• Diz arkası ve baldıra yayılan ve artış gösteren ağrı

Dizinizin eski hareketliliğine ve kuvvetine erişebilmesi için düzenli bir eksersiz programı uygulamamız gerekir. Bu programın büyük bir kısmını evde yapabilirsiniz. Bu hareketler genellikle günde iki, üç kez 20-30 dakika olarak tavsiye edilir. Bu program yürüyüşle de kombine edilebilir. Aşağıdaki eksersiz programı sizin hareket ve aktiviteleri daha iyi anlayıp uygulamanızı sağlayacaktır. Eksersizlerin yoğunluğu arttıkça zaman zaman daha başlangıç hareketlere dönüş yapılabilir. Şayet herhangi bir hareket sonrasında dizde şişlik, ağrı vs. ortaya çıkarsa hemen programı kesmeli, bandajlama ve buz uygulayarak doktorunuza başvurmalısınız.

Diz Artroskopisi Ameliyat Ücreti Ne Kadardır?

Diz artroskopisi ameliyat ücretini belirleyen birçok faktör vardır;

• Eklem içi menisküs tamiri yapılacak ise menisküs dikişleri ve atılacak dikiş sayısı
• Kıkırdak tamiri yapılacak ise mozoikoplasti malzemeleri
• Sadece menisküs tıraşlama işleminde kullanılan malzeme minumun seviyededir
• Menisküs yırtığının tipi ve derecesi
• Hastane
• Cerrahın tecrübesi
• Enflasyon gibi değişen ekonomik koşullar
• Kullanılan ameliyat malzemelerinin yerli ve ithal olması

Yukarıda sayılan  bir çok faktör ameliyatın fiyatını belirlediği için ameliyat ücreti hasta bazında ve güncel olarak verilmektedir.

Diz Artroskopisi Sonrası Evde Yapılabilecek Egzersizler Nelerdir?

Diz artroskopisi sonrası evde yapılabilecek eğzersizler başlangıç yani ilk hafta ve sonrası diye sınıflandırılmıştır.

Başlangıç egzersiz programı

Uyluk arka kas grubu(hamstring), 10 tekrarlı- Sırt üstü dizler düz pozisyonda yatılır, Topuklar yerden kalkmadan kendimize doğru çekilir ve diz belli bir açıya kadar bükülür; 5 sn beklenir ve dizler tekrar açılarak bacak düz pozisyona getirilir. Başlangıçta dizler 20-30 dereceye kadar bükülebilir, bu açı giderek ağrı sınırına kadar arttırılabilir.

Uyluk ön kas grubu (quadriceps), 10 tekrarlı- Yüz üstü yatın. Bir havluyu rulo yaparak bilek altına yerleştirin. Ayak bileğinizi yere doğru havluya bastırarak dizinizi mümkün olduğu kadar düz pozisyona getirmeye çalışın. 5 sn bu pozisyonda kasılı tutarak tekrar gevşeyin ve 10 tekrar yapın.

Düz Bacak Kaldırma, 10 tekrar- Sağlam diz bükülü pozisyonda sırt üstü yatınız. Ameliyatlı bacağınızı düz olarak yerden 20 cm yukarıya kaldırarak 5 sn tutun ve tekrar yere indirin. 10 tekrar yapın. İleride bu hareket ağırlıkla da yapılabilir. Ayak bileğine yarım kg ağırlık sarılarak başlanabilir; 4 hafta içinde max. 2 kg a kadar çıkılabilir. Ağırlıklar kum torbası olabileceği gibi evdeki bakliyat, un, şeker, pirinç de ağırlık olarak kullanılabilir.

Kalça Kasları, 10 tekrar – Sırt üstü yatar pozisyonda kalça kasları sıkılarak kasılır ve 5 sn kasılı tutularak tekrar gevşetilir. 10 tekrar yapılır.

Ayakta Düz Bacak Kaldırma, 10 tTek elle bir yerden tutunularak destek alınır. Diz düz pozisyonda bacak yavaşça öne doğru kaldırılır ve tekrar yavaşça geri indirilir. 10 ekrar- tekrar yapılır. İleri program olarak yarım kilo ağırlık ayak bilek çevresine sarılarak aynı hareket yapılır. 4 hafta içinde 2 kg a kadar çıkılabilir

Orta Seviye Egzersiz Programı

Terminal diz ekstansiyonu, 10 tekrar – Diz altına rulo yapılmış bir havlu yerleştirin. Dizinizi havlunun üzerinden kaldırmadan bacağınızı dizden düz pozisyona getirin ve 5 sn bu pozisyonda kalın. Daha sonra ayağınızı yavaşça tekrar başlangıç pozisyonuna getirin. İleri programda ayak bileğine ağırlıklar bağlayarak aynı hareketler yapılır. Yine yarım kg ağırlıkla başlayıp 4 hafta içinde tedricen 2 kg a kadar çıkılır.

Düz Bacak Kaldırma, 10 tekrar- Sağlam diz bükülü pozisyonda sırt üstü yatınız. Ameliyatlı bacağınızı düz olarak yerden 20 cm yukarıya kaldırarak 5 sn tutun ve tekrar yere indirin. 10 tekrar yapın. İleride bu hareket ağırlıkla da yapılabilir. Ayak bileğine yarım kg ağırlık sarılarak başlanabilir; 4 hafta içinde max. 2 kg a kadar çıkılabilir. Ağırlıklar kum torbası olabileceği gibi evdeki bakliyat,un, şeker, pirinç de ağırlık olarak kullanılabilir.

Yarım Squat, 10 tekrar – Bir sandalye sırtlığından ellerinizle destek alarak, ayaklar sandalyeden yaklaşık 15-20 cm mesafede olacak şekilde ayakta durunuz ve dizlerinizden yavaş yavaş bükülmeye başlayın; dizlerinizi hiçbir zaman 85-90 dereceden fazla kırmayın. Bu pozisyonda 5-10 sn kaldıktan sonra tekrar yavaş yavaş bacaklarınızı düzelterek başlangıç pozisyonuna dönün. 10 tekrar yapın.

Ayakta Quadiseps Germe 10 tekrar – Dizinizi elinizle tutarak kalçaya doğru çekin, uyluk ön yüzde gerilmeyi hissedin 5 sn bekleyin ve gevşeyin. 10 tekrar yapın.Diz Kapağında kireçlenme varsa yapma...

İleri Seviye Egzersiz Programı

Tek Bacak Üzerinde Diz Bükme – Bir sandalye arkasından tutunarak ayakta durun. Ameliyatlı bacak üzerinde ayak yerde düz ve sabit olarak durarak dizinizi yavaş yavaş bükmeye başlayın. Ağrı sınırına kadar dizinizi bükebilirsiniz. Daha sonra tekrar düzelerek dik pozisyona geçilir. 10 tekrar yapılır. Bu hareket esnasında sağlam bacağın parmak ucuyla yerden destek alınabilir.

Öne Basamak Çıkma, 10 tekar – 15 cm yüksekliğinde bir basamağa artroskopili bacakla öne doğru çıkılır ve inilir. Bacak kuvvetiniz arttıkça basamak yüksekliği de arttırılır. 10 tekrar yapılır.
Diz Kapağında kireçlenme varsa yapma...

Yana Basamak Çıkma, 10 tekrar - 15 cm yüksekliğinde bir basamağa artroskopili bacakla yana doğru çıkılır ve inilir. Bacak kuvvetiniz arttıkça basamak yüksekliği de arttırılır. 10 tekrar yapılır.

Oturur Pozisyonda Terminal Diz Ekstansiyonu, 10 tekrar – Sandalyede oturarak bacağınızı yumuşak bir tabure yada pufa uzatın. Dizinizin altı boş kalsın. Şimdi dizinizi aşağıya doğru bastırarak düz hale getirin ve 15 sn bu pozisyonda tuttuktan sonra gevşeyerek dizinizi eski pozisyonuna getirin. 10 tekrar yapın.

Hamstring germe- yerde sırt üstü- Sırt üstü yatarken bacak kalçadan bükülmüş pozisyonda iki elinizle uyluk arkasından tutarak dizinizi yavaş yavaş düzeltin, bu esnada dizinizin arkasının iyice gerildiğini hissedin. Bu şekilde 5sn bekleyerek sonra gevşeyin ve 10 tekrar yapın. Eğer diz arkasındaki gerilmeyi yeterince hissetmiyorsanız kalçanızı biraz daha vücudunuza doğru kırarak yaklaştırın ve hareketleri tekrar edin.

Hamstring germe- Duvar Çalışması – Evinizdeki bir kapıya aralığına şekilde görüldüğü gibi yatın. Diziniz hafif bükülü pozisyonda bacağınızı kaldırarak topuğunuzu kapının iç pervazına yerleştirin. Daha sonra kalçanızı öne doğru pervaza yaklaştırmaya başlayın. Diziniz düzeldikçe diz arkasındaki gerilmeyi hissedeceksiniz. Gergin pozisyonda 5 sn bekledikten sonra gevşeyin ve 10 tekrar yapın. Kalçanızı kapıya yaklaştırdıkça diz arkası gerilme daha da artacak

Eksersiz bisikleti – Eğer bisiklet imkânı varsa, oturma selesi en yüksek seviyede ayarlanır ve günde 10 dk hafif dirence karşı çalışılır, her gün 1 er dk arttırılarak sonuçta günde 20 dk kadar çıkılır. Dirençte giderek arttırılır.  Diz Kapağında kireçlenme varsa yapma...