Olekranon (Dirsek) Kırıkları

Dirseğinizi büktüğünüzde, kolayca elinizle hissedebileceğiniz ve dirseğinizin arkasında ki kemik çıkıntısına Olekranon denir. Direk cilt altında bir kemiktir. Kaslar ve ya diğer yumuşak dokularla çok koruması yoktur. Bükülmüş bir dirseğin üzerine düşme sonucu kırılabilir.

Dirsek arkasındaki kemik çıkıntı ; Olekranon

Anatomi

Dirsek üç kemikten oluşan bir eklemdir. Ön kol kemiğinin kendi ekseni etrafında rotasyonu için önemlidir. Elin aşağı ve yukarı çevirme hareketlerinde önemlidir.

• Humerus dirsek ile omuz arasındaki kemiktir
• Radius ve ulna ise el bilek ile dirsek arasında uzanan bir çift kemiktir.
• Dirsek eklemi ise radius, ulna ve humerus bir araya gelip eklemleşmesi ile oluşur.
• Olekranon dirsek eklemimin arkasında ki ulna'ya ait bir kemik çıkıntısıdır ki dirsek ekleminin çok önemli bir bileşenidir.

Dirsek Anatomisi

Bu kemik yapılarının çevresini ise şu yumuşak dokular sarar;

• Bağlar: kemikten kemiğe
• Kas ve tendonlar

Sebepler

Dirsek kırıklarının birçok çeşitleri vardır. Olekranon kırıkları yaygın olarak görülür. Bu kırık izole olabileceği gibi karmaşık bir kırığın parçası da olabilir.

Basit ve çok parçalı Olekranon kırığı

Bulgular

• Ani ağrı
• Dirseği tam düzleştirememe
• Şişme
• Morarma
• Dokunma ile hassasiyet
• Parmaklarda karıncalanma
• Hareket ile ağrı

Teşhis

Olekranon kırıklı bir hastanın dirseği çok ağrılıdır. Direk olarak bir acil servise başvurmalıdır. Muayene sırasında doktor;

• Cildinizde sıyrık ve kesik olup olmadığına ki iltihap riski açısından önemlidir
• Hafif hissederek elle muayene ile hassasiyet, çıkık açısından bakma
• Kan akımı açısından kontrol- nabız muayenesi
• Düşme ve ya kırığın oluş mekanizmasını sorgulama
• Hastanın sadece dirseğinde ağrı olsa bile doktorunuz sizin omuz el bilek ve ya diğer komşu eklemleri de muayene etmek isteyebilir.

İkinci aşamada ise röntgen çekimi çok önemlidir. Bize kırık ve eşlik eden çıkık hakkında bilgi verecektir.

Tedavi

Hasta acil servisteyken, doktor atel, ağrı kesici ile müdahale edecektir. Olekranon kırıkları eklem içi kırıklar oldukları için genellikle cerrahidir.

1- Cerrahi Dışı Tedavi

Bazı Olekranon kırıkları deplase olmayıp sadece çatlak şeklinde olması durumunda uzun kol atel ile yakın takibe alınarak ameliyat etmeksizin iyileştirilebilir.
Yakın takiplerde hastanın kırık hattında kayma yoksa birkaç hafta sonra hafif dirsek hareketleri ile egzersizlere başlanabilir. Hasta takip sürecinde doktoru izin vermedikçe bir şey kaldırması yasaktır.

Kırık iyileşmesi sonucu atel çıkarıldığında eklemlerde sertlik ve kas gücü azalmasına binaen fizik tedaviye başlamak önemlidir.
Takiplerde kırık hattında kayma olursa, cerrahi planlama yapılır.

 2- Cerrahi Tedavi

Olekranon kırıklarında genellikle cerrahi gereklidir.

• Deplase- ayrışmış kırıklarda dirsek düzleştirme imkânsızlaşır
• Açık kırık damardan antibiyotik başlanılır; iltihap riski yüksektir.

Ameliyatta teknik olarak genellikle anestezi doktorunun kararına göre genel ve ya lokal olabilir. Cerrahın tercihine göre;

• Metal çubuk-Teller
• Sadece vidalar
• Plak vidalar

Kemik fiksasyonu için kullanılabilir. Ameliyat örnekleri aşağıdaki resimlerde mevcuttur;

Cerrahi bazı riskleri içermektedir;

Enfeksiyon: Özellikle açık ve cildin ezilme yaralanmalarında

Cerrahi ile ilişkili ağrı; Fakat ağrı anestezi ve narkotik analjezikler ile kontrol edilebilir.

Dirsek çevresinde damar ve ya sinir yaralanması; oldukça nadir görülen bir risktir.

Ameliyat kırık iyileşmesini garanti etmez. Kırık hattında kayma ve implant kırıkları ile yetersizlikleri görülebilir ki bu genellikle aşağıdaki durumlara bağlıdır;

• Cerrahi sonrası hekimin talimatlarına riayet etmeyen hasta- uyumsuz kişiler
• Sigara ve ya tütün kullanımı, şeker hastalığı
• Açık kırıklarda iyileşme daha yavaştır
• Eğer kırık iyileşmesi başarısız olursa tekrar cerrahi gerekebilir.

Rehabilitasyon

Amaç kırık iyileşmesi sonrası tam eklem hareket açıklığını kazanmaktır. Dirsek çevresi kas gücünü yeniden elde etmektir. Birçok hasta 4 ayda eski haline geri döner. Fakat bazen tam iyileşme 1 yıl ve ya daha fazla sürebilir.

Tedavi sonrası bazı hususlar;

Kırık iyileştikten sonra tam hareket açıklığı bazen olmayabilir. Bu tipik olarak çok parçalı kırıklarda daha çoktur. Gelecekte ağır işlerde çalışan işçilerde kısıtlama gelişebilir. Bu sıkıntıyı atlatmak için yoğun fizik tedavi gerekebilir.

Uzun vadede parçalı kırıklarda eklem kireçlenmesi ve sertlik nadiren olabilir. Bu uzun yıllar sonra ortaya çıkabilir. Kırık sonrası eklem kıkırdağının zedelenmesi ve ya hasarlanmasına bağlıdır. Şu unutulmamalıdır ki Olekranon kırığı gelişen herkim olursa olsun eklem kireçlenmesi olabilir. Fakat bu her zaman ağrılı değildir, her zaman tedavi gerektirmez.

Ortopedi doktorunuza sorulması gereken sorular;

1. Kolumla ne zaman bir şeyler kaldırabilir?
2. Dirseğimi ne zaman hareket ettirebilirim?
3. İyileşmenin uzamasına sebep olacak risk faktörleri nelerdir?
4. Ameliyatın riskleri nelerdir?
5. Yakın ve uzak gelecekte ne beklentilerim olmalıdır?

Op.Dr.Tahir Mutlu Duymuş

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Key Words : Olekranon Kırıkları, Dirsek Kırıkları,  Ameliyat Şart mı?, Dirsek  Ağrısı, Dirsek kırığı sonrası egzeriszler nelerdir?