Köprücük kemiği kırığı Klavikula kırığı olarak bilinir. Tüm yaş grupları içinde oldukça yaygın olarak görülür.
Anatomi
Klavikula önemli damar ve sinirlerin komşuluğunda yere paralel olarak uzanır. Buna rağmen klavikula kırklarında bu hayati öneme sahip dokular nadiren yaralanır.
Klavikula, omuz ile göğüs kemiklerini birbirine bağlar, bu nedenle köprücük kemiği olarak isimlendirilir.
Tanımlama
Klavikula uzunlamasına bir kemik olup, kırık genellikle orta hatta sıklıkla oluşur. Bazen göğüsle ve kürek kemiği ile eklemleştiği yere yakın yerden kırılabilir.
Klavikula Kırığı: Bu çizimde Klavikula kırığı omuz eklemine yakın bir noktadan kırılmıştır
Sebepler
Klavikula kırıkları genellikle omuz üzerine direk düşmelerle görülür. Trafik kazaları ve ya bir duvardan omuz üzerine düşmeler sıktır. Bebeklerde ise doğum kanalında sıkışmalarda sık görülür.
Klinik Şikâyetler ve Bulgular
Bu kırıklar çok ağrılı olabilir. Kolu hareket ettirmek zorlaşacak ve ağrılı olacaktır. Ek olarak ise;
- Sarkık Omuz
- Ağrı nedeniyle omuz yukarı kaldıramama
- Kolu yukarı kaldırmak istediğinde ise taşlanma hissi
- Köprücük kemiği üzerinde morarma, şişme ve hassasiyet
Hekim Muayenesi
Değerlendirme sırasında, doktorunuz yaralanma ile ilgili sorular sormak isteyecektir ve yaralanma durumu konuşulduktan sonra omzunuz inceleyecektir.
Genellikle kırık hattı üzerinde bir basamaklanma vardır. Nadiren kırık ucu ve fragmanı ciltten dışarı çıkabilir. Doktorunuz sizin omuzun muayenesi sırasında damar ve sinir yaralanması olup olmadığından emin olmak isteyecektir.
Bir sonraki basamakta ise doktorunuz kırık hattı ve durumunu değerlendirmek için röntgen isteyecektir. Diğer kemiklerde kırık varsa doktorunuz detaylı değerlendirme için Bilgisayarlı Tomografi isteyebilir.
Klavikula Orta Hat Kırığı
Tedavi
1- Cerrahi Dışı Tedavi
Kırık hattı düzgün sınırlı ve ya ciddi basamaklanma yoksa cerrahiye ihtiyaç duyulmayabilir. Köprücük kemik kırıkları ameliyat olmadan iyileşebilir.
Kol Desteği
Basit bir kol askısı ve ya sekiz bandajı hastanın rahatlaması için yardımcı olur. İyileşme sürecinde bunlar destek vazifesi görecektir.
İlaç
Kırık iyileşene kadar aseteminofen gibi ilaçlar ağrı kesici olarak kullanabilir.
Fizik Tedavi
Omuz kas gücünde büyük olasılıkla iyileşme sürecinde kayıp olacaktır. Kırık iyileşmesi tamamlandıktan sonra nazik bir şekilde omuz ve dirsek egzersizleri başlayacaktır. Bu egzersizler sertlik ve zayıflamaya yardımcı olacaktır. Kırık iyileşmesi tamamlandıktan sonra ağır ve yorucu egzersizlere yavaş yavaş başlanabilir.
Takip
Kırık iyileşene kadar doktorunuz sizi düzenli olarak görmek isteyecektir. Kırık iyileşene kadar kontrol filmleri ile takip edecektir ve iyileşme sonrası normal aktivitelerinize yavaş yavaş geri dönmek mümkün olacaktır.
Komplikasyonlar
Kırık iyileştiğinde farklı bir pozisyonda kaynayabilir. Kırık iyileşmesinde kırık hattı üstünde bir yumru kalabilir ve bu süreklilik arz edebilir.
2- Cerrahi Tedavi
Kırık hattı çok ayrışmış ve ya deplase ise, doktorunuz ameliyat önerebilir. İyi bir pozisyonda iyileşme için kemikleri tam hizalamak gerekebilir.
Plaklar ve Vidalar
Operasyon sırasında, kırık hattı kemiğin normal anatomik pozisyonuna getirilir ve özel ve da plaklar ile yerleştirilerek kemiğe adapte edilir.
Ameliyat sonrası kesi altında ciltte uyuşmuş bir yama fark edebilirsiniz. Uyuşma zamanla azalacaktır. Köprücük kemiği üzerinde yağ tabakası olmadığı için deri yoluyla plaka elle hissedilebilir.
Kırık hattı iyileştikten sonra plak ve vidalar rahatsızlık oluşturmadıkça çıkartılması planlanmaz.
Plaklar ve ya implantlar ile ilgili problemler yaygın değildir. Fakat bazen emniyet kemeri ile köprücük kemiği tahriş olabilir. Bu gibi durumlarda implant iyileşme sonrası çıkarılabilir.
Klavikula kırığı ve plak vida ile tedavisi
Metal Çubuklar ( Pins )
Bu çubuklar kırık hattını iyi bir pozisyonda daha küçük bir pozisyonda sabitlemek için kullanılır.
Metal çubuklar genellikle ciltte tahriş yaparlar ve kırık iyileşince çıkarılırlar.
Rehabilitasyon
Egzersizlerin amacı hareketi geri kazanmak ve omuzun güçlendirilmesidir. Doktorunuz evde size bir tedavi planı verecektir yada size bir fizyoterapist önerebilir.
Terapi programları genellikle nazik hareketler ile başlar, zamanla güçlendirici programa geçilecektir. Bu süreç yavaş ilerlemesine rağmen zaman içinde tüm sosyal aktiviteler dönmeye başlayacaksınızdır.
Cerrahi Komplikasyonlar
Sigara içenler, şeker hastaları cerrahi sırasında ve sonrasında yüksek risk altındadırlar. Ayrıca yara ve kemik iyileşmesi ile ilgili sorunlarda yüksektir. Doktorunuzla ameliyatın yarar ve riskleri hakkında konuşmak için emin olun.
Aşağıdaki durumlarda riskler mevcuttur;
- Enfeksiyon
- Kanama
- Ağrı
- Bacaklarda kan pıhtılaşması
- Damar ve sinir yaralanması
- Mide Bulantısı
- Kaynamama riski
- İmplant Rahatsızlığı
Sonuçlar
İyileşme birkaç ay sürebilir. Sigara, tütün ve ya şeker hastalarında uzun sürebilir.
Çoğu kişi üç ay içinde normale dönebilir. Kırık tam iyileştikten sonra sportif aktivitelere tem dönülebilir.
Ortopedi Doktorunuzla Neleri Konuşmalıyım?
- Kolumu ne zaman kullanabilirim?
- İşime ne zaman dönebilirim?
- Durumun daha kötü olma riskleri var mı?
- Ameliyatın yarar ve riskleri nelerdir?
- Benim kemiklerim zayıf mı?
- D vitamini ve kalsiyum kullanmam gerekir mi?
Op.Dr.Tahir Mutlu Duymuş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Anahtar kelimeler: Kalvikula kırığı, köprücük kemiği kırığı, köprücük kemiği kırıkları, köprücük kemiği kırığı tedavisi