Erişkin Önkol Kırıkları

Ön kol kemikleri Radius ve ulna olmak üzere iki kemikten oluşur. Erişkin ön kol kırıklarında genellikle bu iki kemik birden kırılır.

Ön kol kemikleri el bileği eklemi yakınlarında, orta hatta ve ya dirseğe yakın bölgelerden kırılır. Bu sayfada orta hat kırıkları üzerinde durulacaktı. El bilek ve dirseğe yakın bölge kırıkları ayrı olarak ele alınacaktır.

Anatomi

Eğer avuç içiniz yukarı bakacak şekilde tutacak olursanız vücut tarafında kemik ulna başparmak tarafındaki kemik ise radiustur. Ulna dirsek eklemi tarafında büyük ve genişler, Radius ise el bilek tarafında büyük ve genişler.

Ön kolun en önemli fonksiyonu kendi etrafında rotasyon harekiyle avuç içini aşağı ve yukarı bakma pozisyonlarını vermektir. Ulna sabit kalırken radius onun etrafında döner. Ön kol kırıkları ön kola dönme yetenekleri dışında el bilek ve dirsek hareket kabiliyetlerini de olumasuz etkileyebilir.

Ön kol kemikleri Radius ve Ulna

Tanımlama

Ön kol kemikleri çeşitli şekillerde kırılabilir. Kırık hafif bir çatlaktan birçok kırıklara kadar değişebilir. Kırık hatta düzde olabilir ve ya çok faklı yönlerde olabilir. Bazı vakalarda kırık uçları ciltten çıkabileceği gibi cilt kırık hattına doğruda çekilebilir. Bunlar açık kırık olarak adlandırılır ki ciddiyet arz etmektedir.

Enfeksiyon nedeniyle acil tıbbi müdahale gerektirirler. Ön kol kırıkları genellikle çift kemik kırığı olup, tek kemik kırıkları durumu doğrudan darbe sonucu kişi kendini korurken olur.

Ön kol çift kemik kırığı

Nedenleri

• Sıklıkla darbe
• Yüksekten kol üzerine düşme
• Motorlu taşıt kazaları

Bulgular ve Şikayetler

Bir kırık ani ağrıya sebep olur ve ön kolda deformiteye yol açar. Ön kol eğilir ve diğer kola göre kısa görünür. Büyük olasılıkla diğer el ile kırılan kola destek olunacaktır.

Ek belirtiler şunlardır;

• Şişlik
• Morarma
• Kolu kendi ekseninde döndürememe
• Parmaklarda uyuşma ve ya güçsüzlük

Hekim Muayenesi

Başlangıç tedavisi olarak hemen acil servislere başvurulur.

Fizik Muayene ve Tıbbi Hikâye

Yaralanmanın mekanizması konusunda doktorun bilgilenmesi önemlidir. Örneğin merdivenden düştüyse ne kadar kaç basamak düştü? Diyabet gibi tıbbı ek sorunları var mı? Herhangi bir ilaç kullanıyor mu? Gibi ek bilgiler önemlidir.

Bu durum değerlendirildikten sonra doktorunuz muayene yapacaktır. Doktorunuz;

• Açık bir kırık ve ya eşlik eden cilt yaraları
• Sadece hissetme seklinde kırık hattı yoklanır
• Kan aklımı açısından nabızlara bakılır
• Sinir yaralanması açısından el bilek ve parmak hareket muayenesi
• Sadece kol ağrısı şikayetinizde bile doktorunuz omuz, dirsek ve ya el bileğinizi değerlendirebilir.

Röntgen kırık hattını tanımlamak için en önemli görüntüleme yöntemidir.

Tedavi

Kırık tedavisinde temel amaç kırığı uygun pozisyonda sabitleyip kırık kaynayıncaya kadar hareketsiz bırakmaktır. Kırık uygun pozisyonda değilse gelecekte el bilek ve dirsek sorunlarına yol açabilir.

Erişkin ön kol kırıklarını başarılı bir şekilde düzelmek ve dizilimini sağlamak için genellikle ameliyat etmek gerekir.

Acil Müdahale

Doktorunuz acil serviste kolunuzu düzeltmek için manipülasyon deneyebilir ve sonrasında uzun kol atel (alçıya ) alacaktır. Kırık hareketini kontrol etmek önemlidir çünkü yanından geçen damar ve sinirlere zarar verebilir.

Ek olarak ağrı kesici ve buz tedavisi uygulanır.

Acilde ön kol kırığına alçı uygulama

1- Cerrahi Dışı Tedavi

Eğer tek kemik kırık veya ayrışmamış kırıkları varsa alçı ile tedavi edilebilir. Doktorunuz kırık iyileşmesi takibi alıp sık aralıklarla röntgen kontrolüne çağıracaktır. Eğer kırık hattında kayma olursa takiplere, ameliyat gerekli olabilir.

2- Cerrahi Tedavi

Her iki kemik deplase olarak kırılmış ve açık kırık söz konusuysa cerrahi gerekli olabilir. Enfeksiyon riski nedeniyle müdahale gerektirir, acil serviste damar yolu açılır antibiyotik başlanır ve tetanoz aşısı yapılır.

Eğer kırık açık kırık değil ve şişlik çoksa doktorunuz şişlik ve ya ödemin geçmesi için ameliyatın zamanlamasını erteleyebilir. Kol atelde ve yüksekte tutularak şişlik azaltıldıktan sonra ameliyat için sağlıklı bir cilt elde edilmiş olur.

Cerrahi tedavide genellikle plak ve vidalar kullanılır. Cerrahi tedavi ön kol kırıklarında sıklıkla tercih edilir.

• Ön kol ameliyatı plak ve vidalar
• Açık ameliyatlar için metal çubuklarda kullanılabilir.
• Eğer hastada ciddi cilt yaraları ve büyük çık kırıklarda açık ameliyat riski varsa dışarıda stabilize edici implantlar ( eksternal fiksatör) kullanılabilir. Bu durumlarda plak ve vida kullanımı ciddi enfeksiyon ve ileri cilt yara iyileşme problemleri oluşturabilir.

Eksternal Fiksatör

Komplikasyonlar

• Kırık oluşurken keskin uçları ile damar ve sinir yaralanması
• Kompartman Sendromu: Aşırı kanama sonrası cilt gerilir ve kolun dolaşımı bozularak acil müdahale durumu oluşturan korkulan bir komplikasyondur. Hastada ciddi ağrı ve parmaklarında pasif hareket ile şiddetli ağrı olur
• Açık kırıklarda enfeksiyon riski mevcuttur ki bu uzun süreli antibiyotik ve birkaç kez ameliyat gerektirecek osteomyelit denilen kemik enfeksiyonlarına yol açabilir.

Ameliyata Bağlı Riskler

Cerrahi tedavinin faydaları risklerinde çok daha ağır basmakla birlikte; Aşağıda düşük oranda risk durumlarda vardır;

• Enfeksiyon
• Damar ve sinir yaralanma riski olup düşük olup ön kol kırıklarında bu oran düşüktür.
• Snostoz denilen ön kol kemikleri arasında köprüleşme oluşup rotasyon hareketi kısıtlanabilir.
• Cerrahi kaynamayı garanti etmeyip nadiren yalancı kaynamaya gidebilir. İmplantlar kırılabilir. Bu durum genellikle şunlara bağlıdır;
• Hastanın hekim tavsiyelerine uymaması
• Sinsi enfeksiyonlar kırık iyileşmesini engelleyebilir
• Kırık ameliyatı başarısız olursa, daha fazla ameliyat gerekebilir.

Ne zaman iyileşir ve Hayata Dönüş

Bu kemiklerin muazzam iyileşme kapasitesi vardır. Tam olarak iyileşme genellikle 3 ile 6 ayı alır. Yaralanma ağırsa toparlanma uzun sürebilir.

Rehabilitasyon

Pek çok durumda fizyoterapist ile birlikte yumuşak egzersizler eklem hareket açıklığı ve kas kuvvetlendirici egzersizler verilir. Eklem sertliğini engellemek için rehabilitasyon önemlidir.

Sonuçlar

İyileşme sonrası sertlik sıklıkla görülür, ancak bu genellikle fonksiyonel işlevi etkilemez. Çalışma ve sportif faaliyetlere dönüş zamanını doktorunuz size söyleyecektir. Bu durum kırık iyileşmesine göre kişiden kişiye değişir.

Ameliyat sonrası plak ve vidalar genellikle sonsuza kadar hastada bırakılır ve çıkarılması gerekli değildir. Fakat çıkarılması istenirse bu da ilk ameliyattan 1-2 yıl sonra planlanır.

Op.Dr.Tahir Mutlu DUYMUŞ

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Özgeçmiş için tıklayınız.

Key Words : Erişkin Ön kol Kırıkları, Erişkin kırıklarında ne yapılmalı?, Erişkin Ön kol Kırıklarının Tedavisi