Koşucu Bacağı Sendromu

Medial tibial stres sendromu

Koşucu bacağı sendromu veya diğer bir isimle “medial tibial stres sendromu” egzersizle ilgili olarak aşırı spor yapan veya spora yeni başlayan kişilerde kaval kemiğinin iç yüzeyinde görülen şiddetli ve zonklayıcı ağrı durumudur. Bacakta hafif şişlik ve kemiğe parmak ile  basınca acı meydana gelir. Sıklıkla aşırı koşma ile sonrası görülür. Kemiği saran kemik zarı yani periost un iltihaplanmasıdır. (periostit)

Periost : Kemiği çepe çevre saran kemik zarıdır. Kemiğin yenilenmesi ve baslanmasini sağlar. Damar ve sinir dokusundan zengindir. Kemiğe gelen darbelerde ağrının kaynağı periosttur. Kırılan kemiğin kaynamasında çok önemli role sahiptir.

Hastalığın Tanımı

Medial tibial stres sendromu kaval kemiğinde kasların, tendonların ve kemik dokularının aşırı zorlama nedeniyle periostda ödem oluşması yani inflamasyonudur. Ağrı tipik olarak, kasların kemiğe yapıştığı kaval (tibia) kemiğinin iç-ön sınırı (medial kısım) boyunca ortaya çıkar. Bu nedenle medial tibial stress sendromu denir.

Sebepleri

Genel olarak fiziksel aktivite sonrası ortaya çıkar. Yapılan egzersiz sayısı veya süresi ile ilişkilidir. Uzun ve tempolu koşular risk oluşturur.

Diğer faktörler şunlardır:

• Düztaban : Bacak mekanik aksının içe doğru bozulması nedeniyle kaval kemiği kaslarına daha çok stress biner.

• Uygun olmayan ayakkabı ile spor yapmak

• Yaş : ileri yaşlarda kas gücü azalır. 

• Tez canlı sabırsız kişilerde daha sık 
• Yanlış teknik, yetersiz ısınma ve uygun olmayan sezonda egzersiz 

Koşucular, dansçılar ve askeri erler en sık teşhis konulan gruplardır.

Klinik Belirtiler

En sık görülen şikayet kaval kemiğinde şiddetli ağrıdır. Bölgede hafif şişme de oluşabilir.

Ağrı genellikle;

• Zonklama tarzında

• Egzersiz sırasında ve sonrasında ortaya çıkar.

• Ödem olan bölgeye dokunulduğunda şiddetlenmektedir

Teşhis Nasıl Konulur?

Tanı sıklıkla kişisel sorgulama ve fizik muayene ile kolayca konulmaktadır. Stres kırıkları ve tendinit gibi birçok hastalık ile karışabilir. Bu nedenle bazen ayırıcı tanı için röntgen çekilebilir.

Ayırıc tanıda düşünülmesi gerekenler;

1-Stres kırığı : Stres kırığı, tibiada stres ve aşırı kullanımın neden olduğu küçük bir çatlak (lar) dır. Tanı sıklıkla manyetik rezonans görüntüleme (MRG) çalışması ile konur.

2.Tendinit :Tendonlar kasları kemiklere bağlar. Tendinit tendonlar iltihaplandığında ortaya çıkmaktadır. MRG, tendiniti teşhis etmeye yardımcı olabilir.

3.Kronik Egzersiz kompartmanı Sendromu: Ağrılı bacak sendromu gibi benzer semptomlara neden olur. Egzersiz kompartmanı sendromu, kaslardaki basınç tehlikeli seviyelere ulaştığında oluşan ağrılı bir durumdur. Aktivite durduktan hemen sonra ağrı genellikle düzelir.

Tedavi

• Dinlenme. Tipik olarak aşırı kullanımdan kaynaklandığından, standart tedavi ağrıya neden olan aktiviteye birkaç hafta ara verilerek veya dinlenerek geçer.

• Steroidal olmayan anti-enflamatuar ilaçlar. İbuprofen, aspirin ve naproksen gibi ilaçlar ağrıyı ve şişmeyi azaltır.

• Buz. Günde birkaç kez 20 dakika soğuk paketler kullanın. Doğrudan cilde buz uygulamayın.

• Bandaj. Elastik bandaj giymek ek şişliği önleyebilir.

• Esneklik çalışmaları. Alt bacak kaslarınızı uzatmak ve germek, bacaklarınızın daha iyi hissetmesini sağlayabilir.

• Destekleyici ayakkabılar. Günlük aktiviteler sırasında ortopedik tabanlı ayakkabılar, bileklerinizdeki stresi azaltmaya yardımcı olacaktır.

• Ortez. Düz tabanı olan hastalar ortopedik tabanlık kullanabilir

• Egzersize dön. Genellikle dinlenme ve yukarıda anlatılan basit tedaviler ile düzelir. Egzersiz yapmaya başlamadan önce en az 2 hafta boyunca ağrınız olmamalıdır. Egzersiz yapmaya döndüğünüzde ise düşek seviyeli aktivite ile başlanmaladır.

Egzersiz yapmadan önce ısınma ve germe yapınız. Antrenmanların düzeyi yavaşça artmalıdır. Aynı acıyı hissetmeye başlarsanız, hemen egzersiz yapmayı bırakın. Buz jelleri uygulayın ve 1-2 gün dinlenin. Daha düşük bir yoğunluk seviyesinde tekrar eğitime dönün. Antrenmanı daha öncekinden daha yavaş artırın.

Nasıl önlem almalıyız?

• Uygun bir spor ayakkabısı giyin. Sporunuz için tasarladığınız ayakkabıları giydiğinizden emin olun. Düz tabanlık olup olmadığını araştırın.

• Egzeriz seviyenizi yavaş yavaş artırın

• Çıplak ayakla koşma. Son yıllarda, yalın ayakla ile spor yapma popülerlik kazanmıştır. Birçok insan bu gibi ağrıları çözmede yardımcı olduğunu iddia etmektedir. Bazı araştırmalar, çıplak ayakla koşmanın, kaslar arasında çarpma gerilmelerini yaydığını, böylece hiçbir alana aşırı yüklenilmediğini göstermiştir. Ancak, çıplak ayakla koşmanın herhangi bir yaralanma riskini azalttığına dair açık bir kanıt yoktur. Fakat koştuğunuz zeminin güvenilir olmasına dikkat ediniz.

Op.Dr.Tahir Mutlu Duymuş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Anahtar Kelimeler: Koşucu bacağı sendromu,koşucu bacağı sendromu nedir?