Menisküs Tamiri

Menisküs diz ekleminde uyluk ve kaval kemikleri arasında yerleşik elastik yapılı kıkırdaklardan oluşur. 2 adet olup iç ve dış menisküsden oluşur. İç menisküs C şeklinde, dış menisküs ise O şeklindedir. Menisküs kendi yapısı içinde 3 bölgeye ayrılır. Damarlanmadan veya kanlanmadan zengin olan kırmızı iç bölge, kanlanmadan mahrum olan beyaz iç bölge ve her iki bölge arasında yer alan sarı bölgelerden oluşur. En sık iç menisküs beyaz bölge yırtıkları görülmektedir.

Menisküs yırtıkları yırtığın şekline ve yerine göre tiplendirilmektedir. En yaygın görülenleri;

• Boylamasına (longitudinal)
• Yataylamasına (horizantal)
• Kova sapı(Bucket handle)
• Enlemesine (vertikal)
• Kanat (flap)
• kompleks yırtıklardır.

Sebepleri

Sportif yaralanmalar;Sportif aktivitelerde ani diz dönmesi ve çarpmalarda menisküs yırtıkları oluşabilir.

Belli meslek grupları;Menisküs yırtıkları sosyal medyadan bilindiği gibi sadece sportif yaralanmalarda olmaz. Uzun süre çömelerek temizlik yapan ev hanımları veya ayakta kalınan mesleklerde yüksek risk mevcuttur.

Kireçlenmiş dizler; Kireçlenmiş dizlerde kompleks yırtıkların olması mümkündür. Kıkırdak zamanla incelir, zayıflar ve eklem yüzeleri pürtüklü hale gelerek düzensizleşir. Bu kişilerde, sandalyeden kalkma veya arabaya binme gibi basit günlük aktivitelerde bile yırtıklar oluşabilir.

Tedavi

Cerrahi ve cerrahi olmayan diye ikiye ayrılır. Cerrahi olmayan konservatif tedavide;

• Fizik Tedavi
• Gerdirme Egzersizleri
• İlaç Tedavisi
• Eklem içi enjeksiyonlar

Cerrahi tedavi olarak yırtığın tipine göre yaklaşım değişmektedir. Genel anlamıyla 2 ana yaklaşım mevcuttur;

• Yırtık menisküsün temizlenmesi -Menisektomi- işlemi
• Yırtık hattının dikilmesi -Menisküs Tamiri-

Bu ameliyatlar artroskopik olarak kapalı yapılır. Diz artroskopisi için tıklayınız...
Menisküs tamirleri tüm menisküs yırtıklarında uygulanamaz. Menisküs tamirleri efektif olarak kırmızı bölge horizantal yırtıklarda uygulanmaktadır.

Niçin Menisküs Tamir Edilmelidir?

Menisküs tamiri güncel bir yaklaşımdır. Menisektomi geçmişi uzun bir cerrahi tedavi yöntemi olup halen beyaz bölge yırtıklarında uygulanmaktadır. Menisektomi kendi içinde üçe ayrılır;

Parsiyel (kısmı) Menisektomi:Bayaz bölge yırtıklarında tamir mümkün olmayıp güncelligini korumaktadır.

Subtotal (Tama yakın) Menisektomi:Kırmızı bölge yırtıklarınıda içine alan ve menisküsün büyük bir kısmının çıkarıldığı ameliyatlardır. Dejeneratif yırtıklar ve geç kalınmış eski vakalarda uygulamaktadır.

Total Menisektomi: Menisküsün tamamının çıkarıldığı ameliyatdır.

Geri dönük yapılan çalışmalarda subtotal ve total menisektomilerden yıllar sonra hastaların diz ekleminde ciddi kireçlenmeler meydana gelmesi üzerine "menisküsün bütünlüğünü korumalıdır" fikri ön plana çıkmıştır. Diz ekleminde şok emici vazifeleri olan ve adeta bir arabanın amortisörü gibi çalışan bu yapıların yırtıklarının tedavisinde temel amaç "dikilebiliyorsa mutlaka dikilmeli" olmalıdır.

Hangi Menisküs Yırtıkları Tamir Edimelidir?

Menisküs yırtıkları genellikle mekanik problemlere yol açarlar. Tedavileri dramatik ve yüz güldürücüdür. Yaygın görülen mekanik şikayetler;

• Dizde kilitlenme
• Dizi tam uzatma veya bükmede yetersizlik
• Harekat sırasında dizde click veya pop sesleri alma

Eğer hastada yukarıdaki şikayetler mevcut ise menisküs tamir edilmelidir.

Menisküs Tamirlerinde Başarı Oranı Nedir?

Kırmızı bölge, akut ve longitudinal yırtıklarda menisküs tamirleri %80 gibi bir başarı oranına sahiptir. Yırtık ne kadar erken tedavi edilirse sonuçları o kadar başarılır. Menisküs tamirlerinin başarısı ameliyat sonrası yapılan rehabilitasyon sürecinede bağlıdır. Hastalar verilen önerileri uyumlu olarak yerine getirmelidir. Fakat tüm önlemlere rağmen hastaların %20 sinde menisküs tamiri başarısızlıkla sonuçlanabilmektedir. Bu durumda yırtık menisküse menisektomi uygulanmaktadır.

Rehabilitasyon protokolü nasıl uygulanır?

Menisektomi sonrası hasta kıza zamanda ayağa kalkar ve normal hayata geri döner. Fakat menisküs tamirlerinden sonra rehabilitasyon süreci uzundur.

           Şöyle ki;

• Diz hareketlerine izin verilmez ve uzun bacak sabit dizlik kullanılır.(1 ay)
• Koltuk altı değnek kullanılır ve üzerine kesinlikle basılmamalıdır. (1 ay)
• 1 ay sonra kısmı hareketler ve yük vermeye izin verilir.
• 3.-4. aylara kadar eklem hareket açıklığını artıran ve kasları güçlendiren egzersizler uygulanır.
• 4.aydan sonra yavaş yavaş sportif aktivitelere dönülebilir.

Op.Dr.Tahir Mutlu Duymuş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

 Key Words : Menisküs Tamiri, Futbol, Menisküs Yırtıkları, Ameliyat Şart mı?,Diz Ağrısı