Artroskopi ortopedi cerrahları tarafından eklem için problemlerin teşhis ve tedavisinde kullanılan kapalı bir yöntemdir. Artroskopi kelimesi yunanca kökenli olup artro-eklem, skopi-bakmak demek olup eklem içine bakmak manasına gelir.
Omuz artroskopisi sırasında cerrah, artroskop isimli bir küçük kamera ile eklem içine girer. TV veya bir monitör yardımı ile görüntüleme sağlanır. Bir başka portalden küçük el aletleri ile de eklem içi yapılar değerlendirilir.
Artroskopik el aletleri çok ince ve küçük olması nedeniyle cilt kesisi genellikle çok küçüktür. Bu hastanın konforu ve ameliyat sonrası rehabilitasyonu açısından önemli bir noktadır.
Omuz artroskopisi ilk kez 1970 de Amerika Birleşik Devletleri'nde uygulanmıştır. Omuz hastalıklarının teşhis ve tedavisinde çok hızlı ve kolay uygulanabilir bir yöntemdir.
Anatomi
Omuz üç kemikten oluşur; humerus (kol), skapula (kürek) ve klavikula (köprücük) kemikleridir. Humerusa ait olan topuz, skapulaya ait olan soket ile omuz eklemini oluşturur.
Bu eklemin etrafını ise rotator manşet dediğimiz kasların tendonları sarar. Rotator manşet ise 4 ana kastan oluşur. Bu kaslar kolun yukarı kalkmasını ve rotasyonunu sağlar.
Omuzda bursa ismi verilen ve yastıkçık vazifesi gören bir kese vardır. Bu kürek kemiğine ait olan akromion ile rotator manşet kaslarından supraspinatus tendonu arasında bulunur.
Bu yapı akromionun altındaki supraspinatus tendonunun kemiğe sürtmesini ve serbest kaymasını sağlar. Bursa denilen bu kesenin inflamasyonunda veya hasarında omuz hareketleri ağrılı hale gelir.
Omuz Artroskopisi Ne Zaman Önerilir?
Eğer ameliyat dışı tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen ağrılı bir omzunuz varsa ortopedi hekiminiz size omuz artroskopisi önerebilir. Ameliyat dışı tedavi yöntemleri dinlenme, fizik tedavi, ilaç tedavisi ve lokal enjeksiyonlardır. Bu yöntemler omuzdaki enflamasyonu azaltabilir. İnflamasyon insan vücudunda bir hastalık veya yaralanmaya karşı vücudun geliştirdiği normal
reaksiyondur. İnflamasyon olan yerde şişme, ağrı ve sertlik eşlik eder.
- Yaralanma, aşırı kullanım ve yaşla ilişkili kireçlenme en sık görülen omuz problemleridir.
- Omuz artroskopisi omuz eklemi ile ilişkili bir çok ağrılı problemlerin, manşet yırtıkları, eklem kıkırdak hasarları, labrum yırtıkları ve diğer eklem çevresi yumuşak dokular değerlendirilir.
- En yaygın yapılan artroskopik tamirler;
- Rotator manşet yırtıkları
- Kemik çıkıntılarını tıraşlama
- Labrum yırtıkları tamiri
- Bağ tamiri
- Eklem içi enflamasyonlu dokuları ve serbest kıkırdakları temizleme
- Tekrarlayan omuz çıkıları tamiri
- Kist eksizyonu
Cerrahi Prosedür
Ameliyat pozisyonu yan yatar veya plaj koltuk pozisyonlarından biri olarak planlanır. Cerrahın tercihine göre değişir. Omuz bölgesi çok tüylü ise temizlenmelidir. Antiseptik solüsyonlar ile temizlendikten sonra steril örtü ile örtülür.
Prosedür
Omuz eklemine sıvı enjekte edilir. Bu kamera girişi sırasında kolay görüntü almayı sağlar. Omuz eklemine atroskop denilen bir kamera ile girilir ve monitörden omuz eklemi ilgili problemler değerlendirilir.
Sorun açıkça tanımlandıktan sonra, onarmak için ayrı bir insizyon ile küçük el aletleri kullanılarak tamir yapılır.
Ameliyat Sonrası
Genellik bir gece hastanede yatırılır. Antibiyotik ve ağrı kesici verilir. Kol gövde bandajı ile yatak istirahatı uygulanır.
Her ne kadar açık ameliyata göre iyileşme hızlı ve kısa sürse de Birkaç hafta istirahat önerilir.
Buz uygulaması ortalama saat başı 15 dakika şişlik için yapılır. 2 günde bir pansuman yapılır, 15 gün olunca dikişler alınır ve duş yapılabilir. Hekiminiz gerekli gördüğü sürece kol gövde askısı kullanmalısınız.
Rehabilitasyon
Günlük aktivitelere geri dönmek için rehabilitasyon çok önemlidir. Bu omuz egzersizleri ile omuz germe ve kuvvetlendirme egzersizleri yapılır. Yapılan cerrahi prosedüre uygun rehabilitasyon programı hekiminiz tarafından size verilecektir.
Başarılı bir ameliyat başarılı bir rehabilitasyona bağlıdır. Egzersiz programı için tıklayınız...
Komplikasyon
Genellikle omuz artroskopisinde yan etki nadirdir. Fakat yinede küçük riskler içerebilir. Kanama, enfeksiyon, damar veya sinir yaralanması olabilir.
Uzun Dönem Sonuçlar
İyileşme süresi kişiler arasında farklılık gösterir. küçük tamirlerde 2-3 hafta, karmaşık vakalarda daha uzun sürebilir. Omuz yırtıklarının tamirinde iyileşme genellikle birkaç ay sürer.
Op.Dr.Tahir Mutlu DUYMUŞ
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Key Words : Omuz Artroskopisi, Artroskopi, Bankart, SLAP, Rotator Manşet, Rotator kılıf yırtığı, Omuz Sıkışma sendromu, Omuz Ağrısı, Omuz Artroskopisi Nedir