Rotator kılıf (manşet) yırtığı erişkinlerde çok yaygın olarak görülen bir omuz problemidir. Her yıl binlerce insan bu problemden dolayı doktora başvurur. Yırtık bir rotator manşet, omuzda güçsüzlüğe yol açar. Bunun anlamı günlük aktivitelerimizde, saç tarama, başımızı yıkama veya elbise giyme gibi aktiviteler ağrılı ve zor hale gelmesidir.
Rotator manşetin humerus başına tutunduğu yerden veya buraya yakın yerlerden yırtılmasıdır. Birçok hastada tendon önce yıpranmaya başlar ve durum ilerledikçe kısmi veya tam kat yırtıklara dönüşür.En sık yırtılan kas ise supraspinatus kasıdır. Akromion denilen kemiğin kasa basması ile yırtılır. Başlangıçta tendonun yapısı bozulur. Buna tendinozis denir. Tendinoszis ilerledikçe kas yırtılmaya ve tam kat bütünlüğü bozulmaya başlar.
İki ana sebep vardır; Travmatik veya dejeneratif yani
Akut Yırtık : Doğrudan kolun üzerine düşme veya ağır bir şeyler kaldırma sonucu ani olarak yırtılabilir. Bu tür yırtılmalara köprücük kemiği kırıkları veya omuz eklemi çıkığı eşlik edebilir. Travmatik bir durum söz konusu olup ani yırtılma görülür.
Dejeneratif Yırtıklar : Zamanla, yavaş gelişen bir durum olup, rotator tendonlarının incelmesi ve yıpranarak yırtılması söz konusudur. Bu dejenerasyon durumu yaşlanma ile ilişkilidir. Rotator manşet yırtıkları en sık olarak dominant kolda ortaya çıkar ve ağrınız olmasa bile diğer omuzda risk altındadır. Bunun ensık sebebi akromion isimli kemiğin Tip 2 veya Tip 3 kancalı şekilde olmasıdır. Çıkıntılı bu kemik supraspinatus kasına baskı yaparak yırtar.
Dejeneratif yırtıkların oluşmasında birçok sebep vardır;
Bu yırtıklar genellikle 40 yaş sonrası sık olarak görülür ve yaşlanma bir risk faktörüdür. Belli meslekler ve sportif faaliyetlerde omuzun sık kullanımına bağlı olarak yırtılabilir. (Halı dokumacıları, duvar boyacıları veya voleybol, tenis sporlarında v.s) Sık kullanım bir sebep olsa da bazen gençlerde travmaya bağlı olabilir. Fakat ensık sebep omuzda tip 2 veya 3 şeklinde akromion kemik yapısıdır. Kemik çıkıntılı olup 35-55 yaş arası en sık bayanlarda olmak üzere omuzda sıkışmaya yol açarak yırtık meydana gelir.
Rotator manşet yırtıklarında sık şikâyetler;
Eğer yırtık düşme gibi durumlarda ani oluşursa, şiddetli omuz ağrısı olur. Kolu kaldırma durumlarında atlama hissi alınabilir.
Yavaş gelişen dejeneratif yırtıklarda omuz ağrısı ve kolda güçsüzlük olabilir. Kolunuzu diğer omzunuza doğru yana kaldırdığınızda omuzda ağrı artışı olması anlamlıdır. Başlangıçta omuz ağrısı hafif olabilir ve bunu yaşamın bir parçası olarak görmemek gerekir.
Zamanla ağrı dayanamaz hale gelebilir ve dinlenme ile geçmez. İlaçlara yanıt alınmaz ve geceleri uykudan uyandırabilir. Saç tarama ve elbise giyme gibi günlük basit aktiviteler, ağrılı hale gelebilir.
Omuz Kas Yırtıklarının Tanısı Nasıl Konur?
Klinik muayene çok önemlidir. Omuz yukarı kaldırmakla ve dışa döndürmekle ağrılıdr. Omuz eklemi hareket açıklığına bakarak, kas gücü ve ağrıyı provoke eden testler yapacaktır.
Röntgen : Röntgen çekilerek kemik yapılar değerlendirilir. Tip 2-3 akromion kemik çıkıntısı, akromion kol topuz mesafesi gibi kemik çıkıntıları ve kemik değişiklikleri değerlendirilir.
MRI ise yumuşak dokulardaki değişiklikleri gösterir. Yırtığın boyutunu, ödemi gibi detaylı bilgi vermesi açısından son derece önemlidir. Tanıda en önemli araçtır.
Eğer rotator manşet yırtığınız var ise omuzu kullanıma devam ettikçe genellikle ağrıda artış olur. Bu durum zamanla yırtığın ilerlemesi ile ilişkilidir.
Kronik omuz ve kol ağrısı, doktora gözükmeniz için önemli bir sebeptir. Erken teşhis ve tedavi, başarılı sonuçlar alınması için önemlidir. Tedavide temel amaç, ağrıyı yok etmek ve omuz fonksiyonlarını geri kazanmaktır. Bu yırtıklar için çok farklı tedavi yöntemleri vardır ve kişiye göre bu yöntemler değişir. Sizin tedavinizin planlamasında yaş, aktivite seviyesi, yırtığın tipi, genel sağlık durumu vs durumlar etkilidir.
Hastanın durumunave yırtığın derecesine göre cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi yöntemleri vardır;
Hastaların bir kısmı cerrahi olmayan yöntemlerden fayda görür;
2- Omuz Kas Yırtıklarında Ameliyat : Kapalı Ameliyat : Omuz Artroskopisi
Cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinin etkisiz olması durumunda ameliyat planlanır. Ağrının devam etmesi ve yırtığın artması ameliyat için temel endikasyondur. Eğer çok aktif biri veya mesleki açıdan kolunuzu çok kullanıyorsanız cerrahi önerilebilir.
Aşağıdaki durumlar söz konusu ise ameliyat düşünülmelidir;
Cerrahi yöntemler içinde çok farklı tamir metotları vardır. Kliniğimizde kapalı artroskopik ameliyat ile omuz yırtıkları tamir edilir ve kemik çıkıntıları ortadan kaldırılır. Omuz artroskopisi ile 2 ana ameliyat birden uygulanır;