Donuk Omuz

1.Donuk Omuz Nedir?

Omuz eklem kapsülünde inflamasyon, iltihap nedeniyle kapsülün sertleşmesi ve ekleme yapışması ile seyir eden omuz ekleminin hareketlerini ciddi oranda kısıtlayan ağrılı bir hastalıktır. Bu hastalık adheziv kapsülit veya frozen shoulder olarakda isimlendirilir. Başlangıçta omuzda ağrı şiddetlidir. Tedavisi uzun ve dirençli bir rahatsızlıktır. Donuk omuza ne iyi gelir? Tedavi sürecinde hastaların sabırlı olması ve tedaviye katılımı çok önemlidir.

2.Donuk Omuz Kimlerde Görülür?

En sık 40 ila 60 yaş arasındaki insanları etkiler ve kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Ayrıca diyabet ve guatr rahatsızlığı olan kişilerde görülme riski daha yüksektir.

3.Donuk Omuz veya Donmuş Omuz Neden Olur?

Donuk omuzda, eklem kapsülü kalınlaşır, sertleşir ve gerginleşir. Özellikle kapsül ile kemik arasında yapışıklıklara yol açan kalın doku bantları gelişir. Yine birçok hastada, eklemin kayganlığını artıran sinovial eklem sıvısında azalma meydana gelmektedir. Eklem kapsülünde iltihap, iltihap, kızarıklık ve ısı artışı ile şiddetli ağrı oluşur. Bu durumda omuz hareketleri inanılmaz derecede kısıtlanır. Donuz omuz hastalığı iltihap, donma ve gevşeme gibi evrelerden oluşur.

Donuk omuz evreleri;

1.Evre : İlk evredir. İnflmasyon evreside denir. Omuzda şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır. Bu evre 6 hafta ve daha uzun sürebilir.

2.Evre : Omuz ağrısı şikayetlerinin azaldığı hatta olmadığı fakat omuzda sertlik, hareket kısıtlılığının iyice oturtuğu evredir. 4 ile 6 ay sürebilecek bu evrede omuz donuklaşmış, günlük aktiviteler ve işler çok zor hale gelmiştir.

3.Evre : Bu evre son evre olup çözülme evresi denir. Eklem gevşeyebilir ve açılabilir. Bu aşama yavaş yavaş gelişir. Normale dönüş 6 aydan 2 yıla kadar sürebilir.

4.Omuz Donması Neden Olur? Donuk omuzun Sebebi Nedir?

Donmuş omuzun kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fakat bazı risk faktörleri vardır;

Şeker hastalığı :Donuk omuz diyabetli kişilerde çok daha sık görülür. Bunun nedeni bilinmiyor.

Diğer hastalıklar; Guatr hipotiroidizm, hipertiroidizm, Parkinson hastalığı ve kalp hastalığı bulunur.

Aşırı hareketsizlik ; Donmuş omuz, ameliyat, kırık veya başka bir yaralanma nedeniyle omuz uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra gelişebilir. Hastaların yaralanma veya ameliyattan hemen sonra omuzlarını hareket ettirmeleri, donmuş omuzu önlemek için reçete edilen bir önlemdir.

5.Donuk Omuzun Belirtileri Nelerdir?

Ommuz ekleminde genellikle ağrı ve donukluk vardır. Hastalığın başlangıcında omuz ve kol hareketleri ile ağrı artar ve kötülüşir. Ağrı genellikle omuz bölgesinde olup sıklıkla kola ve dirseğa kadar yayılabilir.

6.Donuk Omuz Teşhiş ve Tedavi

6.1. Klinik Bulgular

Omuzda kola kadar yayılan şiddetli ağrı olur. Hafif şişme ve yanma hissi eşlik eder. Hasta omuzuna dokunulmasını ve hareket ettirilmesine şiddetli direnç gösterir. Omuz ekleminde hem pasif hemde aktif eklem hareketleri azalmıştır.

• Pasif hareket aralığı : Bir başkasının omuzunuzu hareket ettirdiğinde oluşan eklem aralığına pasif eklem aralığı denir. Doktorunuz genellikle yapar.

• Aktif hareket aralığı : Kendi başınıza kaslarınızı kullanarak yapabildiğiniz aralığa ise aktif hareket aralığı denir.

• Donuk omuzlu kişilerde ise hem aktif hem de pasif olarak sınırlı hareket açıklığı vardır.

6.2. Radyoloji Bulgular

Röntgen : Tüm kemik yapılar net olarak görülür. Fakat direk donuk omuz ile ilgili bir patoloji gözükmez. Omuz kalsifik tendinit, omuz tümörleri gibi benzer omuz şikayetlerine yol açan hastalıkların ayırıcı tanısında röntgen yardımcı olur.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve ultrason : MR yumuşak dokuları çok iyi göstermektedir. Ayrıca rotator manşet yırtıkları, iltihap, kireçlenme gibi hastalıklar hakkında da detaylı bilgi sunar.

7.Donuk OmuzunTedavi

Donuk omuzun kendiliğinden iyileşme süresi uzundur ve yaklaşık 3 yıl sürebilir. Tedavinin temel amacı ağrıyı kontrol etmek ve eklem hareket açıklığını yani fonksiyonel kapasiteyi tekrar geri kazanmaktır. Tedavi genel olarak ameliyatsız ve ameliyat tedavisi olarak 2 ana başlık altında anlatıcılacaktır. 

7.1. Donuk Omuzun Ameliyatsız Tedavisi

Donuk omuzlu hastaların çoğu erken başvuru yapmak koşulu ile basit tedavi yöntemleri iyileşir. İlk öncelik ilaç tedavisidir.

• Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar. Bu ilaçlar ağrı ve şişliği azaltır.

• Steroid enjeksiyonları. Kortizon, doğrudan omuz ekleminize enjekte edilen güçlü bir anti-inflamatuar ilaçtır. Çok etkin ve hızlı yanıt alınmaktadır. Sonuçları çok iyidir.

• Hidrodilatasyon. Bu işlem ile omuz eklemi kapsülünü genişletmek ve gerdirmek için omuz eklemine büyük miktarda steril sıvının nazikçe enjekte edilmesidir.

• Fizik Tedavi. Bazı spesifik egzersizler, omuz hareketlerinin geri kazanılmasına yardımcı olacaktır. Evde veya fizik tedavi ünitelerinde yapılan programlar olabilir. Terapide amaç omuz eklem kapsülünü germe veya hareket açıklığı artırma egzersizlerini içerir. Bazen eğzersiz öncesi omuza sıcak uygulayarak gevşemeye yardımcı olunabilir. Fakat sonrasında egzersziler nedeniyle eklemde zorlamaya bağlı ödem oluşabileceği için eğzersiz sonrası buz veya soğuk uygulanması gerekebilir. Donuk omuzda sıcak mı? soğuk mu? İyi gelir sorusunun cevabı budur. Hastalığın ilk evresinde iltihap olduğu için sadece soğuk uygulanmalıdır. İltihap geçip donuk evrede ise egzersiz öncesi sıcak egzersiz sonrası soguk uygulanmalıdır.

7.2. Donuk Omuzun Ameliyat Tedavisi

Ameliyatsız yöntemler ile yanıt alınamaz ise cerrahi veya ameliyat düşünülebilir. Ameliyat genellikle ikinci evrede yani donmuş evrede konuşulabilir. Amaç eklem kapsülünü germek, yapışıklığı sonlandırmak ve eklemi serbestleştirmektir. En sık kullanılan yöntem genel anestezi altında eklem mobilizasyonudur. İkinci yöntem ise artroskopik gevşekmedir.

• Anestezi altında manipülasyon;Bu işlem anestezi altında uyutularak yapılır. Omuz açılmaz, neşter vurulmaz. Ağrılı bir işlem olduğu için narkoz kullanılır. Aslında tam olarak ameliyat denilemez. Kısa bir işlemdir. Yaklaşık 10-15 dk sürer. Ayrıca işlem sonrası eklem içine enjeksiyon yapılabilmektedir. Bu işlem ile eklem kapsülü gerilerek yapışıklıklar yırtılarak eklem serbestleştirilip eklemin böylece hareket aralığı artırılır.

• Omuz artroskopisi. Bu prosedür ile eklem kapsülünün sıkı kısımları kesilerek kapsül gevşetilir. Bu ameliyat kapalı bir ameliyat yöntemidir. Küçük aletler ve kamera kullanılarak yapılır.

8.Uzun Dönem Tedavi Süreci ve Sonuçları

Tedavi ile yileşme süresi genellikle 6 hafta ile 3 ay arasında değişmektedir. Fakat tedavisiz 2-3 yıl sürebilmektedir. Özellikle erken dönemde teşhis ve tedavi ile 2-3 hafta içinde tam düzelme olabiir. Bu hastalar maalesef sıklıkla yanlış teşhis ve yetersiz muayene nedeniyle teşhisleri atlanmakta ve tedavi için çok zaman kaybeden hastalar olmaktadır. Özellikle sadece MR a bakıp omuzda kas yırtığı var denilerek yanlış tedavi süreci içinde olma ihtimalleri yüksek olan hasta gruplarındandır. Süreç yavaş olmasına rağmen tedaviye yanıtta en önemli nokta hastanın tedavi sürecine ruhen ve bedenen katılımasıdır.

Ameliyattan sonraki uzun dönem sonuçlar ise genellikle iyidir, çoğu hastada ağrı azalır veya hiç olmaz ve eklem hareket açıklığı artar. Ancak bazen uzun yıllar geçmesine rağmen eklem hareket kısıtlılığı ve sertliği kalıcı olabilir. Özellikle şeker hastalarında omuzda eklem sertliği kismende olsa kalıcı olabilmekle birlikte bu hastalığın tekrarlama eğilimi yüksektir.