Kalça Protezi

En sık sebep kireçlenmedir.

• Osteoartrit; Kalça eklemindeki eklem kıkırdağın soyulması, incelmesi sonucu alttaki kemik yapıların birbirine sürtmesine kireçlenme veya osteoartrit denir.

• Romatoid Artrit; Bu otoimmün bir hastalık olup zamanla kalça ekleminde kıkırdak harabiyeti oluşturur. Rekatif artrit ile karıştırılabilir.
• Posttravmatik Artrit; Kalça kırığı veya çıkık sonrası kıkırdak hasarı ve beslenme bozukluğu sonrası oluşur.
• Avasküler Nekroz; Uyluk topuzuna gelen kan akımının azalması sonucu ortaya çıkar. Yeterli kan akımının olmaması durumunda uyluk topuzundaki kıkırdak dokuları ölür ve hızlı bir şekilde baş çöker. Sonuç olarak kıkırdak ortadan kalkar ve topuz ile soket arasında hızlı bir kireçlenme ile sonuçlanır.

Klinik Bulgular

Sabah uyandığınızda ilk belirti, kasık bölgesinde ağrı ve sertlik, bazen uyluğa, bazen kalçaya yayılabilir. Ağrılarınız aktivite ile artar, dinlenme ile azalır.

Tedavi olmaz ve kireçlenme ilerlerse, ağrılarınız istirahat ile de devam eder ve gece uykudan uyandıran ağrılara dönüşebilir. İlerleyen vakalarda kireçlenmeler eklem çevresinde de oluşarak hareket kabiliyetini azaltabilir.

Eklem kıkırdakları tamamen ortadan kalkarsa kemikler birbirine daha çok sürterek, hareketler çok ağrılı hale gelir. Kalçayı içe-dışa çevirme, öne-arkaya hareket ettirme zorlaşır. İlerleyen dönmede ise ağrıyı azaltmak için kalçayı hareketsiz tutma ve sonrasında kalça çevresi kaslarda zayıflık gelişir.

Muayene

Doktorunuz hastalığın ne kadar ilerlediğini tespit etmek için, şikâyetleriniz ve tıbbı geçmişiniz sorguladıktan sonra muayene edecektir.

Kalça muayenesinde kalça hareketlerinin hassasiyetine bakılacaktır. Kalça hattını duruşunuzu görmek için ayakta durma ve yürümenize bakacaktır.

Görüntülemede ise röntgen çok önemli bir araçtır. Kemik ve eklem değişikliklerini çok iyi gösterir.

Total Kalça Protezi Nedir ve Nelerden oluşur?

Kireçlemiş veya kırık sonrası bir kalçada hasarlanmış olan kemik ve kıkırdak yapıları çıkarıp yerine prostetik kompenentlerden oluşan yapıları koymaktır. Total kalça protezi ana 4 kompenetten oluşur;

• Acetebular(Soket) Kompenet; Normal kalçada soketin görevini alır. Metal yapıda olup vidalama ya da çimentolama ile sabitlenir.
• Plastik Lineer; Soket ile topuz arasına yerleştirilen plastik yapıdadır. Bunların metal ve seramik türlerde vardır.
• Femoral-Uyluk-Kompenent; Metal yapıda olup uyluk kemiğinin içine yerleştirilir. Çimentolu veya press fit şeklinde olabilir.
• Femoral Baş (topuz); Femur topuzunun yerini alır. Metal veya seramik olabilir.Femoral stem ile acetebular lineer arasında yer alır.

Kime Total Kalça Protezi Yapılmalıdır?

Cerrahi için kesin olarak belirlenmiş yaş ve kilo sınırlaması yoktur. Fakat hastanın ağrı ve kalça hareketleri önemli iki kriterdir. Cerrah her hastayı bireysel olarak inceler ve genellikle 50 ile 80 yaş arasında ameliyat olması önerilir.

Aşağıdaki durumlarda ameliyat düşünülmelidir;

• Kalça ağrısı günlük işleri kısıtlıyorsa, örneğin; yürüme ve oturup kalkma
• Gece ve gündüz ağrı devam ediyorsa
• Kalça hareketlerinde kısıtlılık gelişmişse
• İlaç, fizik tedavi ve aktivite düzenlemesi ile ağrı geçmiyorsa.

Ameliyat Kararı ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Kendiniz, aileniz ve doktorunuzun ortak kararı ile cerrahiye karar verilmelidir ve cerrahiye karar verirken size yapılacak olan işlem hakkında yeterince bilgilenmiş olduğunuza kanaat getirmiş olmalısınız. Cerrahiye karar verildikten sonra yapılması gereken bir takım işler vardır. Ameliyat öncesi kan tahlilleri ile anestezi açısından detaylı bir muayeneniz olacaktır. Gerekirse eşlik eden hastalıklarınız (diyabet, yüksek tansiyon, guatr, vs.) için ek tetkik ve muayeneleriniz yapılacaktır. Ameliyat sonrası fizik tedavinizi yapacak olan fizyoterapist ile görüşme yaparak ameliyat sonrası fizyoterapiniz için bilgi almanız ve egzersizlere önceden başlamanız gerekebilir.

Cerrahi Öncesi Yapılması Gerekenler

• Eğer ihtiyacınız varsa yeni kalça ekleminizin yükünü azaltmak için kontrollü bir şekilde kilo verin. Eğer kullanıyor iseniz sigarayı bırakın.
• Düzenli olarak kullandığınız ilaçların listesi yapın ve doktorunuzu bilgilendirin. Ağrı kesicilerin çoğu, kanı sulandıran ilaçlar (kumadin gibi) ve bazı sinir ilaçları ameliyattan bir hafta önce kesilmelidir.
• Evde yapılacak düzenlemeler:
• Eğer 2 katlı bir eviniz varsa yatak odanızın alt katta olması daha iyi olacaktır.
• Yerdeki kilimleri kaldırın ve büyük halıların kenarlarını takılmamak için koli bandı ile zemine yapıştırın.
• Yürüyüş alanlarınızdaki mobilyaları, elektrik ve telefon kablolarını kaldırın.
• Evin içindeki merdivenlere tırabzan taktırın.
• Acil durumlarda ulaşılacak telefon numaralarını telefonun üzerine yazın. Tercihen telsiz telefon kullanın.
• Karanlık koridorlara gece lambası koyun ve gece tuvalete kalkarken el feneri kullanın.

Total Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası İlk 8 Hafta Alınması Gereken Tedbirler

Kalçanızın yerinden çıkmaması için ameliyattan sonra en az 6 hafta dizleriniz kalçanızdan aşağıda kalacak şekilde oturmanız gerekeceği için yatağınızın kenarına, en sık oturduğunuz sandalyeye, kanepeye, klozete ve arabanızın koltuğuna otururken dizlerinizin kalçanızdan aşağıda kalıp kalmadığı kontrol edin ve gerekli düzenlemeleri yapın(yükseltici yastıklar ve tuvalet için yükseltici oturak).

1- Ameliyatlı kalçanızı 80 dereceden fazla eğmeyin.

• Dizlerinizi kalçanızdan yukarıya kaldırmayın.
• Kanepe veya tabure gibi alçak yerlere tercihen oturmayın veya yükseltici yastık koyduktan sonra oturun.
• Yüksek tuvalet oturağı kullanın.
• Otururken öne eğilmeyin. Pantolon, çorap vs. giyerken yardım alın veya alet kullanın.
• Otururken dizlerinizin arkası koltuğa/yatağa temas edinceye kadar geri gidin. Koltuk kenarlarından veya yataktan kollarınızla destek alın ve ameliyatlı bacağınızı ileriye doğru kaydırın. Otururken öne eğilmeyin.

2- Bacak bacak üstüne atmayın veya ameliyatlı bacağınız vücudunuzun orta hattına getirmeyin.

• Yatarken bacaklarınızın arasına yastık koyun.
• Otururken dizlerinizi en az 15-20 cm ayrık tutun.
• Yan tarafınıza yatarken bacak aranıza yastık koyun.
• Doktorunuz izin vermeden yan tarafınıza dönerek yatmayın.

Total Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası karşılaşılabilecek Sıkıntılı Durumlar

Diğer büyük cerrahi müdahalelerde olduğu gibi total kalça protezi ameliyatlarında da bir takım komplikasyonlar-durumu güçleştiren şeyler olabilir. Kalça protezi ameliyatı sonrası en sık görülen komplikasyonlar şunlardır:

• Tromboflebit
• Kalçada iltihap
• Eklem çıkığı
• Eklemin gevşemesi

Bu listede yazılanlar muhtemel komplikasyonların tamamı değil en sık karşılaşılanlarıdır.

 Tromboflebit

Bazen derin ven trombozu (DVT) da denilen tromboflebit her hangi bir operasyondan sonra oluşabilen bir durumdur.

Kalça, leğen kemiği ve diz çevresinde yapılan ameliyatlarda sonra daha sık görülür. Bacaktaki büyük toplardamarlar içindeki kanın damar içinde pıhtılaşması sonucu DVT oluşur. Bunun sonucu bacakta şişme, ısı artışı ve ağrı olur. Eğer bu pıhtılardan parça koparsa, bu parçalar kan yolu ile akciğerlere ulaşabilir ve akciğerin kılcal damarlarını tıkayarak akciğerin bir kısmının kanlanmasını engelleyebilir ve hayati risk oluşturabilir. Bu duruma pulmoner embolizm denir.

 Pulmoner “akciğer” manasına gelir. Embolizm ise damar vasıtası ile vücutta bir yerden başka yere giden parçacık demektir. DVT riskini azaltmanın birçok yolu vardır; ancak muhtemelen en etkilisi mümkün oldukça erken sürede yürümeye başlanılmasıdır! DVT önlenilmesinde sık kullanılan araç ilaçlar:

• Kanı sulandıran ve pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar
• Damarlarda kan akımını hızlandıran ve emboli oluşumunu engelleyen özel çoraplar

Enfeksiyon

Yapak eklem konulmasını takiben enfeksiyon çok ciddi bir komplikasyondur. Total kalça protezi sonrası enfeksiyon görülme sıklığı hastaneden hastaneye ve doktordan doktora faklılık göstermekle beraber ortalama % 2-3 seviyelerindedir. Bazı enfeksiyonlar çok erken dönemde daha taburcu olmadan çıkarken bazıları ameliyattan aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir. Yapay ekleminize enfeksiyon, vücudunuzda enfeksiyonu olan başka bir bölgeden de yayılabilir. Bu sebepten, ameliyat öncesi ve sonrası diş çürüğü, idrar yolları ve barsak enfeksiyonları gibi şikayetleriniz varsa antibiyotik ile derhal tedavi edilmelidir.

Çıkık

Aynı doğal kalçanız gibi yapay kalçanızda çıkabilir. Ameliyat sonrası erken dönemde kalça bölgenizdeki kas ve tendonlar henüz iyileşmemiş olduğundan çıkık olma riski fazladır. Kalça bir defadan fazla çıkar ise operasyonla ilgili bir sorun olduğu düşünülmelidir. Düzeltmek için yeniden operasyon gerekebilir.

Gevşeme

Yapay bir kalçanın nihayette yetersiz hale gelmesinin ana nedeni metalin veya sementin (kemik çimentosunun) kemikle temasının gevşemesidir. Yapay eklemlerin uzun ömürlü olmasına yönelik çok büyük gelişmeler olmasına rağmen halen eklemlerin çoğu nihayette gevşemekte ve düzeltici bir ameliyata gerek olmaktadır. Yapay kalçanız size ortalama 15-20 yıl hizmet edecektir. Bazı kişilerde bu süre daha kısa olabilmektedir. Hastalıklı kalçanızda olduğu gibi gevşemiş proteziniz de ağrıya neden olacaktır. Ağrılar başladığı zaman ağrı nedeni olarak protez gevşemesi düşünülüyor ise gevşemiş protezi çevreleyen kemikte aşınma olmaması için kısa zamanda yeniden operasyon yapılmalı ve yeni ve farklı bir protez kalça konulmalıdır.

Anestezi Komplikasyonları

Çoğu cerrahi prosedür öncesi anestezi yapmak gereklidir. Hastaların çok az bir kısmının anestezi ile sorunları olur.

     Bu sorunlar şunlardı:

• Kullanılan ilaçlara reaksiyon verilmesi
• Diğer sağlık sorunlarınız ile ilişkili problemler
• Anesteziye bağlı problemler

 Anestezi doktoru ile riskleri ve endişelerinizi ameliyat öncesi konuşmalısınız.

Hastaneden Taburcu Olduktan Sonraki Kontroller

Hastanede ameliyat sonrası 4-5 gün yattıktan sonra ek bir sorun gelişmez ise taburcu edilirsiniz. Taburcu olduktan 2 hafta sonra ilk poliklinik kontrolünüz olacaktır; muayeneniz yapılıp dikişleriniz alınacaktır. Taburcu olduktan 6 hafta, 3 ay, 6 ay ve 1 yıl sonra diğer poliklinik kontrolleriniz olacaktır. Takiben yıllık takibe gireceksiniz.

Eğer aşağıdakilerden biri olursa derhal doktorunuza ulaşın.

• Ameliyat yerinizde kızarıklık, şişlik veya akıntı.
• Bir günden uzun süren açıklanamayan ateş (38º C üstü) veya titreme.
• Ağrı kesiciler ile geçmeyen şiddetli kalça ağrısı.
• Bacakta mutat olmayan kısalma ve dönüklük olması.
• Uyluk veya baldırda ani gelişen şişlik.

Total Kalça Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Hastanede kaç gün kalırım? 3-4 gün.

Yanımda refakatçi kalması gerekir mi? Evet, özellikle ilk günler.

Ameliyat izinin yeri ve büyüklüğü? Kalçanın bacak tarafında 10-15 cm uzunluğunda.

Ameliyat ne kadar sürecek? Yaklaşık olarak 1-1 ½ saat.

Saat kaçta ameliyat olacağım? O gün ameliyat olacak diğer vakaların durumuna göre size ancak tahmini bir saat verilebilir.

Protez neden imal edilmiştir? Metal ve plastik (polietilen).

Güvenlik alarmlarının çalmasına neden olur mu? Evet, özellikle birden fazla eklemde protez varsa. Hava alanları gibi ileri teknoloji ile kontrol yapılan yerlerde bu durum daha sık olur.

Ameliyat sonrası hemen yatağıma gelir miyim? Çoğu kez evet; ancak bazen gözlem amacı ile ara yoğun bakımda bir gece kalmanız gerekebilir.

Ne kadar süre kalçama dikkat etmem gerekir? En az 6 hafta. Daha detaylı bilgi doktorunuz tarafından poliklinik kontrollerinde size söylenecektir; kontrol röntgenlerinize, fizik tedavinize ve aktivite durumunuza göre karar verilecektir.

Ne zaman araba kullanabilirim? Önerilen 6 hafta araba kullanılmamasıdır. Ancak çok gerekli ise ve otomatik vitesli bir araba kullanacak iseniz ve sol kalçanızdan ameliyat olmuş iseniz ameliyattan 2 hafta sonra eğer doktorunuz izin verir ise araba kullanabilirsiniz

Ne zaman yıkanabilirim? Dikişleriniz alındıktan 24 saat sonra. Dikişler genellikle ameliyattan 12-14 gün sonra alınır.

Total Kalça Ameliyatı Sonrası Günlük Yaşam Aktiviteleri 

Ameliyat sonrası başarılı bir sonuç için hayat stilinizde değişiklikler yapmalısınız. İyileşme tamamlanana kadar refakatçiye veya bir yardımcıya ihtiyacınız olacaktır. Bu makale size yeni hayat stilinizi belirlemek için kılavuz olacaktır.

Hastanedeki Aktiviteler

Kalça protezi ameliyatı bir major cerrahidir. Özellikle ameliyat sonrası ilk birkaç gün önemlidir. Anestezinin etkilerinden hemen kurtulmak, iyileşmeye yardımcı olmak, bacaklardaki kan akımını düzenlemek için bazı aktivitelere ameliyat sonrası başlamanız çok önemlidir. Doktorunuz size ağrı kontrolü, egzersiz, diyet ve yara bakımı için gerekeni yapacaktır. Ameliyat olan bacağınıza ne zaman ve nasıl yük vereceğiniz hakkında bilgilendirileceksiniz.

Hastanede kalış süresi 3 ile 10 gün arasında değişebilir. İyileşmenin hızlanması ve ev hayatının kolaylaşması için evde bir takım değişiklikler yapmalısınız;

Yara Bakımı

YARA İYİLEŞMESİ ve ENFEKSİYONDAN KORUNMA İÇİN;YAĞDA VE SUDA ERİYEN VİTAMİNLER, PROTEİN VE HİDROLİZE KOLLEJEN KULLANIMI ÖNEMLİDİR.

• Ameliyat yerini kuru ve temiz tutun, sakın ıslatmayın
• Hastane veya polikliniklerde pansumanlarınızı yaptırın
• Yara yerinde kızarıklık ve akıntı olursa doktorunuza kesinlikle bildirin! ... İLTİHAP!!!
• Oda sıcaklığı yüksek olmasın
• Şişme 3 ile 6 arası normaldir
• Göğüs ağrısı veya solunum sıkışması durumunda hemen doktorunuza başvurun

Evdeki Aktiviteler

• Eğer 2 katlı bir eviniz varsa yatak odanızın alt katta olması daha iyi olacaktır.
• Yerdeki kilimleri kaldırın ve büyük halıların kenarlarını takılmamak için koli bandı ile zemine yapıştırın.
• Yürüyüş alanlarınızdaki mobilyaları, elektrik ve telefon kablolarını kaldırın.
• Evin içindeki merdivenlere tırabzan taktırın.
• Acil durumlarda ulaşılacak telefon numaralarını telefonun üzerine yazın. Tercihen telsiz telefon kullanın.
• Karanlık koridorlara gece lambası koyun ve gece tuvalete kalkarken el feneri kullanın.

Ameliyat Sonrası İlk 8 Hafta Alınması Gereken Tedbirler

Kalçanızın yerinden çıkmaması için ameliyattan sonra en az 6 hafta dizleriniz kalçanızdan aşağıda kalacak şekilde oturmanız gerekeceği için yatağınızın kenarına, en sık oturduğunuz sandalyeye, kanepeye, klozete ve arabanızın koltuğuna otururken dizlerinizin kalçanızdan aşağıda kalıp kalmadığı kontrol edin ve gerekli düzenlemeleri yapın(yükseltici yastıklar ve tuvalet için yükseltici oturak).

1- Ameliyatlı kalçanızı 80 dereceden fazla eğmeyin.

• Dizlerinizi kalçanızdan yukarıya kaldırmayın.
• Kanepe veya tabure gibi alçak yerlere tercihen oturmayın veya yükseltici yastık koyduktan sonra oturun.
• Yüksek tuvalet oturağı kullanın.
• Otururken öne eğilmeyin. Pantolon, çorap vs. giyerken yardım alın veya alet kullanın.
• Otururken dizlerinizin arkası koltuğa/yatağa temas edinceye kadar geri gidin. Koltuk kenarlarından veya yataktan kollarınızla destek alın ve ameliyatlı bacağınızı ileriye doğru kaydırın. Otururken öne eğilmeyin.
• Ayağa kalkarken koltuk /yataktan kendinizi kollarınızı kullanarak yukarıya iterken ameliyatlı bacağınızı ön tarafa doğru uzatın. Asla öne doğru eğilmeyin.

2- Bacak bacak üstüne atmayın veya ameliyatlı bacağınız vücudunuzun orta hattına getirmeyin.

• Yatarken bacaklarınızın arasına yastık koyun.
• Otururken dizlerinizi en az 15-20 cm ayrık tutun.
• Yan tarafınıza yatarken bacak aranıza yastık koyun.
• Doktorunuz izin vermeden yan tarafınıza dönerek yatmayın.

DOĞRU KALÇA POZİSYONLARI

Ameliyatlı bacağınızı otururken, yürürken veya yatarken öne doğru uzatın. Ameliyatlı bacağınızı diz seviyesinin üzerine kaldırmayın.

Aşağıdakileri yapmayın:

Ayak ayak üstüne atmayın. Ayaklarınızı içe döndürmeyin

Öne eğilmeyin. Kalçanızı diz seviyesinden yukarı kaldırmayın.

YÜRÜTECİN KULLANILMASI

Oturma

Koltuğun arkanıza değdiğini hissedene kadar geriye doğru yaslanın.
Ameliyatlı bacağınızı öne doğru kaydırın ve sandalyenin kollarından destek alarak yavaşça oturun.

Ayağa-Kalkma

Ameliyatlı bacağınız ileride olacak şekilde sandalyede öne doğru kayın

Sandalyenin kollarından destek alarak ayağa kalkın ve yürüteci tutun.

• Yürüteç Kullanılırken Dikkat Edilecek Hususlar
• Yürüteç ile ani dönüşler yapmayın
• Yürüken yürüteci yerden kaldırmayın
• Kısa adımlar atın ve sağlam bacağınız ile dönüş yapın
• Ayağa kalkarken yürüteçten destek almayın

TUVALET KULLANIMI

Unutmamanız gereken önemli bir nokta alaturka tuvalet kullanamayacağınızdır.

         Tuvalete Oturma

• Bacaklarınızın değdiğini hissedene kadar tuvalete doğru yaslanın.
• Ameliyatlı bacağınız önde olacak şekilde geriye doğru yaslanırken tuvalet desteğini tutun.
• Her iki kolunuzdan destek alarak kendinizi yavaşça tuvalete yaklaştırın ve oturun

         Tuvaletten Kalkma

• Ameliyatlı bacağınızı öne doğru kaydırın ve tuvalet desteğini tutun.
• Her iki kolunuzu kullanarak ayağa kalkın ve sonra yürütecinizi tutun.
• ASLA yürütecinizden destek alarak tuvaletten kalkmayın.

GİYİNME

İç çamaşır, pantolon veya çorabınızı giyerken yardımcı ekipman (giyinme sopası, tutucu) kullanın. ASLA öne eğilmeyin.

Eğer temin edebilirseniz çorap giyme için özel tutucular kullanın; aksi takdirde bir başkasının yardımını isteyin

Mümkünse bağcıksız ve kolay giyilebilen ayakkabı kullanın. Ayakkabılarınızı giyerken asla öne eğilmeyin.

YATAĞA YATMA VE KALKMA

• Yatağın kenarı oturun ve geriye doğru her defasında bir elinizi kullanarak uzanın.
• Gövdenizi kollarınız desteği ile yatağa alın; bacaklarınızı yatağa alırken, ayrık durmaları için yardım isteyebilirsiniz.
• Yataktan kalkarken bu hareketleri tersten yapın.

Bacaklarınız arasına yastık koyarak istediğiniz taraf üzerine yan yatabilirsiniz

Bazen sırt üstü yatarken en az 6 hafta bacak arası yastık kullanmanız gerekebilir

BANYO YAPMA

• Dikişleriniz alındıktan sonra doktorunuz izin verdiği zaman banyo yapabilirsiniz.
• Bacaklarınızı ve ayaklarınızı yıkamak için uzun saplı sünger kullanın.
• Banyoda yükseltilmiş oturak kullanın ve ameliyatlı bacağınızı daima önde tutun.

ARABAYA BİNME

• Arabanın ön koltuğuna bacaklarınız değene kadar yavaşça yaklaşın. Ameliyatlı bacağınızı öne doğru kaydırın ve her iki elinizi koltuğa koyun ve kendinizi yavaşça bırakın.
• Ameliyatlı bacağınızı dik tutarak kendinizi içeriye kaydırın.
• Gövdenizi yavaşça öne döndürün

EV İŞLERİ

Yüksek bir tabure bulaşık yıkamanızda yardımcı olacaktır.

Kalça protezi ameliyatı olduktan sonra cinsel ilişkiye girebilir miyim?

Hastaların çoğunun kalça protezi ameliyatı sonrası rahat ve zevkli bir cinsel hayatı olur. Ameliyat öncesi ağrı ve hareket kısıtlılığı kaybolacağı için cinsel aktiviteler daha kolay bir hal alacaktır. Ancak yeni kalçanıza alışmak için birkaç hafta geçmesi gereklidir.

Ne zaman cinsel ilişkiye girebilirim?

Genel olarak, cerrahiden 4-6 hafta sonra cinsel ilişkiye girilebilir.

Hangi pozisyonlar güvenlidir?

Başlangıçta, hastanın pasif olduğu pozisyonlar tercih edilmelidir. Daha sonra daha aktif rol alınmaya başlanabilir.

Antibiyotik Kullanılması Gerekli Durumlar

Sizi tedavi eden diğer branş doktorlarının ve diş hekiminizin sizde eklem protezi olduğunu bilmesi çok önemlidir.

• Tüm dental (diş) müdahalelerde; diş çekimi, kanal tedavisi, diş taşı temizliği dahil.
• Mide-barsak sistemi veya idrar yollarına yönelik her türlü müdahalede; endoskopi, kolonoskopi, idrar yollarına yönelik kapalı teknik ile yapılan tüm girişimler dahil.
• Üst solunum yollarına ait hastalık ve müdahalelerde.
• Tüm ciddi enfeksiyonlarda.

Total Kalça Protezi Egzersiz Programı

Kalça hareketlerinin ve gücünün tekrar kazanılması için düzenli egzersiz yapılması ve günlük aktivitelere kademeli olarak tekrar başlanılması tam iyileşme için önemlidir. Günde 2-3 kez 20-30 dakika egzersiz yapmanız önerilmektedir. Doktorunuz aşağıdaki egzersizlerden size uygun olanlarını önerecektir.

Ameliyat Sonrası Erken Dönem Egzersizleri

Bu egzersizler ile bacak ve ayaklarınızdaki kan dolaşımı arttırarak kan pıhtısı oluşumunu engelleyebilirsiniz. Bu hareketler aynı zamanda kas kuvvetini arttırmada ve kalça hareketlerinin düzeltilmesinde de önemlidir. Bu hareketlere ameliyattan hemen sonra kendinize gelir gelmez başlayabilirsiniz. Başlangıçta zor gelebilen bu hareketler iyileşmenizi hızlandıracak ve ameliyat sonrası ağrınızı azaltacaktır. Bu hareketleri sırt üstü uzanırken ve bacaklarınız 15- 20 cm ayrık halde yapmalısınız.

Ayak Bileği Pompası

Ayağınızı yavaşça aşağı bastırıp yukarıya çekin. Bu egzersizi her 5-10 dakikada bir birkaç kez tekrarlayın. Bu egzersize ameliyattan hemen sonra başlayıp tamamen iyileşene kadar yapabilirsiniz.

Ayak Bileği Döndürmesi

Ayağınızı, ayak bileğinden içe ve dışa doğru döndürün. Bu hareketi günde 3-4 defa 10 kez tekrar edin.

Aşağıdaki  ilk üç egzersizi günde 3-4 defa 10 kez tekrar edin.

 Yatak Destekli Diz Bükme

Topuğunuzu kalçanıza doru kaydırarak dizinizi kırın ve topuğunuzun yataktan kaldırmayın. Dizinizin içeriye doru dönmesine izin vermeyin.

 Kalça Kasma

Kaba etlerini kasıp 5' e kadar sayın.

 Açma (Abdüksiyon) Egzersizi

Bacağınızı dışarıya doğru açabildiğinizce açıp tekrar kapatın.

Uyluk Set Egzersizi

Uyluk kasınızı kasarak dizinizi yatağa bastırın ve 5-10 sn basılı tutun. Bu egzersizi 10 defa 10 dakikalık periyotlar ile uyluk kasınız yorulana kadar yapın.

 Düz Bacak Kaldırma

Uyluğunuzu, dizinizin arkası yatağa tamamen değecek şekilde kasın ve topuğunuz yataktan 5-10 cm yukarıya kalkacak şekilde bacağınızı kaldırıp 10 sn tutup yavaşça indirin. Bu egzersizi 10 defa 10 dakikalık periyotlar ile uyluk kasınız yorulana kadar yapın.

Ayakta Durarak Yapılan Egzersizler

Ameliyatınızdan kısa süre (1-2 gün) sonra ayağa kalkabilir hale geleceksiniz. İlk ayağa kalkışlarınızda biraz başınız dönebileceği için yardım ile ayağa kaldırılacaksınız. Aşağıdaki egzersizleri sert bir zeminde yapmalısınız.

Aşağıdaki egzersizleri günde 3-4 defa 10 kez tekrar edin.

Ayakta Diz Kaldırma

Ameliyatlı bacağınızı gövdenize doğru kaldırın ve 2-3 sn tutup indirin. Dizinizi, el bileğinizden daha yukarıya kaldırmayın

Ayakta Yana Kalça Açma

Kalça, diz ve ayağınızı aynı hizaya getirin. Gövdenizi dik tutun. Diziniz gergin halde iken bacağınızı yan tarafa doğru açın. Bacağınızı yavaşça yerine alın ve ayak tabanınız yere tekrar bassın.

Ayakta Arkaya Kalça Açma

Ameliyatlı bacağınızı geriye doğru yavaşça kaldırın; 3-4 sn tutup bacağınızı yavaşça yerine alın ve ayak tabanınız yere tekrar basın.

Yürüme ve Erken Dönem Aktiviteler

Ameliyatınızdan kısa süre sonra hastanede kısa mesafe yürüyüşleri ve hafif (kolay) günlük aktiviteler yapacaksınız. Bu erken dönem aktiviteler kalçanızı kuvvetlendirip iyileşmenizi hızlandıracaktır.

Yürüteç ile Yürüme - Tam Yük Verme

Ayağa kalkıp gövdenizi dik hale getirin ve yürütecinizden destek alarak dengeli bir şekilde durun. Yürütecinizi ileriye doğru 15- 20 cm hareket ettirin. Daha sonra, ameliyatlı bacağınızı kaldırarak adım atın; önce topuğunuzu sonra ayak tabanınızı ve parmaklarınızı yere basın. Adımınız esnasında diziniz ve ayak bileğiniz bükülecek ve ayağınız yere basacaktır. Sonra diğer bacağınızı atın. Aynı işlemi tekrarlayarak yürümeye devam edin. Unutmayın, her seferinde önce topuğunuz sonra ayak tabanınız ve en son parmaklarınız yere temas etmelidir. Mümkün oldukça nazik yürümeye çalışın; acele etmeyin. Kas kuvvetiniz ve kondisyonunuz arttıkça daha fazla yürüyün. Yavaş yavaş ameliyatlı bacağınıza daha fazla ağırlık verir hale geleceksiniz.

Baston veya Koltuk Değneği ile Yürüme

Ameliyattan sonra ilk birkaç hafta dengenizi sağlamak için yürüteç kullandıktan sonra denge ve kas gücünüzü tam sağlayana kadar ise birkaç hafta daha baston veya koltuk değneği kullanmanız gerekebilir. Koltuk değneği veya bastonu ameliyat olduğunuz kalçanın karşı tarafındaki kolunuz ile tutmalısınız.

Merdiven İnip-Çıkma

Merdiven inip-çıkma hem esneklik hem güç gerektiren bir işlemdir. Başlangıçta, tırabzandan destek almalı ve herdefasında bir adım atmalısınız. Merdiven çıkarken ilk önce sağlam bacağınızı, inerken ise ilk önce ameliyatlı bacağınızı atın ("iyi ile çık - kötü ile in").

KESİNLİKLE YAPILMAMALI...

• En az 8 hafta bacak bacak üstüne atma.
• Dizini kalça seviyenden yukarıya getirme.
• Otururken öne doğru eğilme.
• Bağdaş kurma

• Total Kalça Protezi Egzersiz Programı 13
• Otururken yerden bir şey almaya çalışma.
• Ayağını aşırı şekilde içe veya dışarıya çevirme.
• Belini 90 dereceden fazla eğme.
• Yatarken üzerine battaniye çekmek için eğilme.
• Bir şeyi yapıp yapmada ağrıyı kriter alma.

YAPILABİLECEKLER...

• Bacağını dizin öne bakacak şekilde tut.
• Otururken veya ayakta dururken ameliyatlı bacağın vücudunun önünde (ilerisinde) dursun.
• Yüksek mutfak veya banyo taburesi kullan.
• Ağrı veya şişlik olursa buz kullan; ancak unutma ki buz o bölgeyi uyuşturacaktır. Buzu direkt cildine koyma; ince bir havlu üzerinden buz uygulama...

Key Words : Total Kalça Protezi, Kalça Protezi, Kalça Kireçlenmesi, Kalça Ağrısı, Kalça ağrısı nedenleri, Kalça Eklemi Kireçlenmesi, Femurbaşı Avasküler Nekroz, Komplikasyonlar, Osteoartrit, Koksartroz, Kimlere kalça protezi yapılır, Kalça Protezi nedir, Kalça protezinin riskleri