Dirsek Kireçlenmesi

1.Dirsek kireçlenmesi nedir?

Dirsek ekleminde eklem kıkırdağının aşınmasına dirsek kireçlenmesi denir. Dirsek artriti, dirsek osteoartriti olarakda isimlendirilir.

En sık sorulan sorulardan biri dirsek ekleminde kireçlenme olur mu? Evet olur. Fakat eklem kireçlenmesi en sık kalça ve diz eklemini etkiler. Dirsek eklemi ise stabilize edici bağlarının güçlü ve yük binen bir eklem olmaması nedeniyle kireçlenmeden en az etkilenen eklemlerden biridir.

2.Dirsek Eklemi Kireçlenmesinin Nedenleri?

Dirsek eklemi kireçlenmesinin en sık nedenleri eklemde kırık veya çıkık sonrası, ileri yaş ve romatizmal hastalıklara bağlı olarak görülmektedir. Daha önce yaralanma olmaksızın ortaya çıkan dirsek kireçlenmesi erkeklerde daha sık görülür. Genellikle de 50 yaş ve üzeri hastalarda görülür. Ancak bazı hastalarda belirtiler daha erken de görülebilir. Dirsek kireçlenmesinin görüldüğü riskli durumlar ise şunlardır;

2.1. Dirsek bağların yaralanması, dirsek eklemi hasar görmese bile osteoartrite yani eklem kireçlenmesine yol açabilir, çünkü dirsek bağları zedenlediği için dirseğin stabilitesi bozulur ve eklem gevşek hale gelir.

2.2. Bazı hastalarda dirsekte hiç yaralanma veya travma yoktur. Aşırı aktivite, aşırı spor faaliyetleri; profesyonel beyzbol, hentbol atıcıları gibi sporlarla uğraşanlarda dirsek bağlarının bozulmasına yol açabilir.

2.2. Dirsek kireçlenmesini önlemenin en iyi yolu, eklem yaralanmasını önlemektir. Yaralanma meydana gelir ise hemen teşhis ve tedavi görmek önemlidir. Ağır iş veya spor faaliyetlerinde bulunan kişiler ise dirsek çevresindeki kas gücünü korumalı veya artırmalıdır. İşyerinde ve sporlarda ergonomik pozisyon el etmek çok önemlidir.

3.Dirsek Eklemi Kireçlenmesinin Belirtileri

Dirsek artritinin (kireçlenmesi) en yaygın belirtileri şunlardır:

  • Ağrı

  • Eklem hareketlerinde kayıp

  • Dirsek ekleminde kilitlenme. Kireçlenme nedeniyle eklemde oluşan osteofitler (kıkırdak ve kemik parçaları) ve eklem yüzeyinin bozulması nedeniyle olur.

  • Eklemde şişme ve ödem olabilir, fakat genellikle ilk başta olmaz. Hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

  • Dirsek osteoartritinin ileri aşamalarında, el parmaklarında uyuşma hissedebilirler. Dirsek ekleminde meydana gelen şişlik, kireçlenme ve osteofitler eklemden geçen sinirlere baskıya neden olarak karıncalanma ve uyuşmaya neden olabilmektedir. Özellikle de dirsek büküldüğü (fleksiyon) zaman, eklem basıncı arttığı için uyuşma ve karıncalanma daha çok ortaya çıkar. 

4.Dirsek Eklemi Kireçlenmesinde Tanı ve Teşhis

Dirsek ekleminde kireçlenme olduğu nasıl anlaşılır konusu önemlidir. Hastalar eklemlerde ağrı ve şişlik hissetmesi ilk şüpheyi doğurmalıdır. Fakat genellikle dirseğin osteoartrit belirtileri ve standart röntgen çekilerek dirsek kireçlenmesinde teşhis konulabilir. Fakat ayrıntılı incelemek ve eşlik eden başka problemlerin varlığını tespit etmek için BT (bilgisayarlı tomografi) veya MRI (manyetik rezonans görüntüleme) da ilave edilebilir.

5.Dirsek Kireçlenmesinin Tedavisi

Hastalığın evresine, hikayesine, hastanın isteklerine, genel tıbbi durumuna ve radyolojik sonuçlarına göre tedavi planı değişiklik göstermektedir. Tedavi genel olarak ameliyat ve ameliyatsız tedavi şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Öncelikli olarak ameliyatsız tedavi seçenekleri sonuna kadar kullanılmalıdır.

5.1. Ameliyatsız Tedavi

Dirsek kireçlenmesinin erken evrelerinde etkilidir.

5.1.1. Ağrıyı azaltmak veya hafifletmek için hap şeklinde ilaçlar, fizik tedavi ve günlük aktivite modifikasyonu dahildir.

5.1.2. Eklemiçi iğne tedavisi

  • a-Kortizon: Eklem içine kortizon enjeksiyonları osteoartrit belirtilerini ve şikayetlerini tedavi etmek için kullanılır. Kortizon ilaçları çoğu hastada işe yarasa herkeste faydalı olmayabilir. Bu enjeksiyonların etkileri geçicidir. Fakat birçok hastada uzun süreli rahatlama sağlamaktadır.

  • b-Hyalunirik Asit: Steroidlere bir alternatiftir. Viskoz yapısı ve kayganlaştırma özelliği ile eklemde sürtünmeyi azaltmaktadır. Bu özelliğine viskosuplementasyon etkisi diyoruz. Eklem içi ve kıkırdak proteinleri içerdeği için kıkırdak sağlığına olumlu katkısı vardır. Enjeksiyon sonrası eklem ağrılarında azalma ve eklem hareketlerinde düzelme genellikle görülmektedir. Fakat kalıcı ve kesin tedavici özelliği şuan yok gibi görülsede klinik rahatlama sağlaması nedeniyle pratiğimizde kortizona göre sık kullanmaktayız. Çünkü kortizonun çok sık enjeksiyonu kıkırdak sağlığını olumsuz etkilesede hyalunirik asitlerin böyle bir olumsuz etkisi yoktur.

  • c-PRP Tedavsi : Dirsek eklemine PRP tedavisi de yine kıkırdağın yenilenmesi ve ağrının azalması için kullanılan önemli tedavi seçeneklerinden biridir. Bu konu için tedaviler bölüminde PRP tedavisini okuyabilirsiniz.

5.1.3.Peki dirsek kireçlenmesine ne iyi gelir? : Genel olarak kireçlenmelerde eklem kıkırdak sağlığına gıda olarak glikozaminler, hidrolize kollejenler, C vitamini, Kalsiyum, D vitamini ve kıkırdak çorbaları iyi gelmektedir. Bu konu ayrıca kıkırdak sağlığı ve beslenme başlığı altında ayrı bir makalede detaylı olarak yazılacaktır.

5.2. Ameliyat Tedavisi

Ameliyatsız tedavi yöntemlerine yanıt alınamaz ve kireşlenme ilerleyerek eklemde ileri derecede bozulmaya yol açar ise cerrahi tedavi düşünülebilir. Ameliyat tedavi seçenekleri eklem içi kireçlerin temizlenmesi (debridman, artroskopik veya açık), eklemin dondurulması (artrodez) ve eklem protezi veya yüzey artroplastisi şeklindedir.

5.2.1. Dirsek artroskopinin klinik olarak iyileşme ve eklem hareket açıklığında artış sağladığı gösterilmiştir. Eklemdeki osteofit şeklinde kemik/kıkırdak parçasının veya inflamatuar/dejeneratif dokunun çıkarılmasını içerir. Ayrıca düzensiz yüzeyleri düzeltmeye ve kemik çıkıntılarını gidermeye çalışır. Ameliyatı gerçekleştirmek için çok sayıda küçük kesi kullanılır veya açık ameliyat şeklinde de eklem debridmanı yapılabilir.

5.2.2. Eklem yüzeyinde kıkırdak tamamen aşınmış ise eklemin değiştirilmesi gerekebilir. Fakat birkaç farklı tip dirsek eklemi değişimi mevcuttur. Şeceneklerden biri vucudun farklı dokularında facia denilen dokuların alınarak aşınmış eklemlerin arasına koyma ameliyatı olup bu ameliyata interpozisyon artroplastisi denir. Yprotezin yerleştirildiği eklem protezi ameliyatıdır. Buna eklem replasmanı veya dirsek eklemi protezi denilmektedir. Dirsek protezinin sonuçları ise uygun seçilmiş vakalarda genellikle iyidir. Fakat hastaların dirsek protezine gitme veya ihtiyaç oluşma durumu çok nadirdir.

5.2.3. Son bir seçenek ise eklemin dondurulması diğer bir adıyla artrodez ameliyatıdır. Fakat eklemin sabitleşmesi neneniyle hastalar tarafından pek tercih edilmemektedir.

6. Gelecekte Umut Vadeden Tedaviler

Dirsek ekleminde oluşan kıkırdak hasarları için kıkırdak/kemik nakli düşünülebilir. Amaç eklem kıkırdak yüzeyini önceki pürüzsüz görünümüne ve formuna geri döndürmektir. Kıkırdak büyümesi ve rejenerasyonu tedavisi geliştikçe daha geniş eklem hasarı veya dejenerasyon alanlarının tedavisi mümkün hale gelecektir. Şimdilik bu amaçla PRP, otolog kontrosit implantasyonu, mozoikoplasti, kıkırdak çatı implant ve kök hücre tedavileri uygulanmaktadır.


 

Türkiye'nin En Büyük Ortopedi Bilgi Bankası

Kemik ve Eklem Hastalıkları Bone & Joint Diseases